Στις μέρες μας, το burnout γίνεται ένα όλο και πιο διαδεδομένο ζήτημα που επηρεάζει άτομα σε διάφορα επαγγέλματα και στάδια της ζωής. Το να αναγνωρίσεις τα σημάδια του είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ψυχικής και σωματικής ευεξίας σου. Ας ξεκινήσουμε όμως με έναν ορισμό. 

Τι είναι το burnout;

Το "burnout" είναι ένας συνδυασμός σωματικής, πνευματικής και συναισθηματικής εξάντλησης, κούρασης και απογοήτευσης που προκαλείται από μακροχρόνια, έντονη και υπερβολική έκθεση σε στρες και πίεση, συνήθως στον τομέα της εργασίας. Το burnout επηρεάζει την απόδοση στην εργασία και τη γενική ποιότητα ζωής. 

Σημείωση! To burnout μπορεί να σου συμβεί είτε είσαι εργαζόμενος/η είτε είσαι φοιτητής/τρια! Δεν περιορίζεται μόνο στον εργασιακό χωρο!

Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσεις για να το αντιμετωπίσεις και να αποτρέψεις την επανεμφάνισή του στο μέλλον είναι δύο. Αρχικά, πρέπει να το αναγνωρίσεις, να συνειδητοποιήσεις τι είναι και στη συνέχεια να το αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά!

#Βήμα 1ο: Πώς θα αναγνωρίσεις τα σημάδια!

To burnout έχει επιπτώσεις τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές. Στα σωματικά συμπτώματα μπορεί να εντοπίσεις επίμονη κόπωση και χαμηλά επίπεδα ενέργειας, συχνούς πονοκεφάλους ή μυικούς πόνους, ακόμα και αλλαγές στον ύπνο (αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος). Πέρα από αυτά τα συμπτώματα όμως, υπάρχουν και συναισθηματικά σημάδια που πρέπει να σε «ανησυχήσουν». Αν νιώθεις για παράδειγμα ότι είσαι πιο ευερέθιστος/η απ' ό,τι παλιότερα, ότι έχεις χάσει το κίνητρό σου, νιώθεις απελπισμένος/η και δεν σε ικανοποιεί τίποτα απ' όσα κάνεις, ίσως έχεις φτάσεις σε αυτό το ακραίο σημείο εξουθένωσης που το burnout σού χτυπάει την πόρτα.

Συχνά, όταν ένα άτομο βιώνει ένα burnout έχει αλλαγές ακόμα και στη γνωστική του λειτουργία, παρουσιάζει μειωμένη συγκέντρωση και προσοχή, ξεχνάει, δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις και αμφισβητεί τον ίδιο του τον εαυτό. Μπορεί ακόμα να παρατηρηθούν αλλαγές στη συμπεριφορά του, το άτομο να γίνεται πιο μοναχικό, να μειώνεται η παραγωγικότητά του και να παραμελεί τις προσωπικές του ανάγκες.

#Βήμα 2ο: Αντιμετώπιση - Αποφυγή!

Αφού λοιπόν έχεις αναγνωρίσει τα σημάδια, τώρα είσαι έτοιμος/η να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα στη ρίζα του.

1. Aποδέξου ότι επηρεάζεσαι: Αποδέξου ότι όλη αυτή η εξουθένωση που βιώνεις επηρεάζει την ευημερία σου. Είναι σημαντικό να έχεις στο μυαλό σου ότι η εξουθένωση δεν είναι σημάδι αδυναμίας αλλά μια συνήθης συνέπεια του χρόνιου στρες.
2. Θέσε όρια: Βάλε ξεκάθαρα όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και μάθε να λες όχι σε πρόσθετες ευθύνες, όταν το πρόγραμμά σου είναι ήδη γεμάτο.
3. Δώσε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα σου: Ασχολήσου με δραστηριότητες που σου φέρνουν χαρά και χαλάρωση. Δώσε προτεραιότητα στον ύπνο, τη διατροφή και την τακτική άσκηση για να διεκδικήσεις τη συνολική ευεξία σου.
4. Αναζήτησε υποστήριξη: Μίλησε με φίλους, συγγενείς ή συναδέλφους για τα συναισθήματά σου. Αν αυτό δεν είναι αρκετό, μπορείς να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
5. Επαναξιολόγηση στόχων: Σκέψου τις προτεραιότητές σου και θέσε ρεαλιστικούς στόχους. Μοίρασε μεγάλα project που έχεις να φέρεις εις πέρας σε μικρότερα διαχειρίσιμα βήματα.
6. Κάνε διαλείμματα: Προγραμμάτισε συχνά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας για να αποφορτίζεσαι. Κανόνισε τις διακοπές σου ή γενικότερα βρες τον χρόνο για να αποσυνδεθείς και να χαλαρώσεις.
7. Ανάπτυξε στρατηγικές αντιμετώπισης: Μπορείς να κάνεις διαλογισμό ή να εξασκηθείς σε τεχνικές αναπνοής. Προσδιόρισε τα μοτίβα των αρνητικών σου σκέψεων και αμφισβήτησέ τα.

Κατανοώντας τα σημάδια, θέτοντας όρια, δίνοντας προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα, αναζητώντας υποστήριξη και εφαρμόζοντας στρατηγικές αντιμετώπισης, μπορείς να ξεπεράσεις/αποφύγεις τo burnout και να διατηρήσεις έναν πιο υγιή και βιώσιμο τρόπο ζωής. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δώσεις προτεραιότητα στην ψυχική σου υγεία και να λάβεις τα μέτρα σου ώστε να δημιουργήσεις μια ισορροπημένη και ικανοποιητική ζωή, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.

Επιμέλεια Κειμένου: Νίκη Λαμπίρη

Εικόνα: Freepik & Canva