Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ) προκηρύσσει, για 12^η συνεχή χρονιά, διαγωνισμό για την απονομή τριών βραβείων και τριών επαίνων για την καλύτερη πρωτότυπη εργασία, η οποία δεν έχει δημοσιευθεί, σε ένα από τα τρία παρακάτω θέματα από φοιτητή/φοιτήτριαελληνικού και κυπριακού ΑΕΙ, εγγεγραμμένο/η σε πρόγραμμα προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών σπουδών.

Τα θέματα του φετινού διαγωνισμού διαμορφώνονται ως εξής:

Θέμα 1^ο: Οι εξελίξεις στο Κυπριακό το 2018: διεθνοπολιτικές και νομικές προεκτάσεις

Η ενασχόληση νέων επιστημόνων με το Κυπριακό συνεχίζει να αποτελεί και φέτος προτεραιότητα για το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Μετά από ένα θετικό καταρχήν για την κυπριακή οικονομία έτος, το 2017 υπήρξε εκ νέου έτος εξελίξεων για το Κυπριακό. Οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση του νησιού ξεκίνησαν με αρκετές ελπίδες για οριστική επίλυση του ζητήματος, αλλά οδηγήθηκαν τελικά σε αδιέξοδο. Σε αυτό το σημείο, οφείλουμε να τονίσουμε ότι στόχος Ελλάδας και Κύπρου πρέπει να παραμείνει η διαφύλαξη της ύπαρξης και ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο τερματισμός της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής που παραβιάζει τους σχετικούς κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, καθώς και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ Ιωάννου κατά Τουρκίας της 12^ης Δεκεμβρίου 2017 ήρθε να υπενθυμίσει την ανάγκη διαφύλαξης των δικαιωμάτων των ελληνοκυπρίων.

Οι φοιτητές/φοιτήτριες καλούνται, υπό το φως των παραπάνω παρατηρήσεων, να μελετήσουν τις πρόσφατες πολιτικές και νομικές εξελίξεις στο κυπριακό και ιδίως να αποτιμήσουν τους λόγους της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να αναλυθεί κατά πόσο τα προτεινόμενα σχέδια επίλυσης του Κυπριακού είναι συμβατά με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και τις  – καταδικαστικές για την Τουρκία – αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), καθώς και να εκτιμηθεί στη συνέχεια ποιες προοπτικές διανοίγονται εφεξής.

Για το πρώτο αυτό θέμα του διαγωνισμού, θα απονεμηθούν στους/στις δύο φοιτητές/φοιτήτριες ΑΕΙ που θα γράψουν τις καλύτερες μελέτες:

• Βραβείο στον/στην πρώτο/πρώτη κατά σειρά επιτυχίας.
• Έπαινος στον/στην δεύτερο/δεύτερη.

Θέμα 2^ο: Ένοπλες συρράξεις και πρόσφυγες

Η συμπλήρωση 70 χρόνων από την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΟΔΔΑ) συμπίπτει με μια περίοδο όπου τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΔτΑ) βάλλονται συστηματικά και αντιμετωπίζουν σε παγκόσμιο επίπεδο διάφορες προκλήσεις, εκ των οποίων μια από τις σημαντικότερες είναι και οι ένοπλες συρράξεις (διεθνείς, μη διεθνείς, διεθνοποιημένες), που δυστυχώς συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα σε πολλαπλά σημεία του πλανήτη. Θύματα των τελευταίων είναι ο άμαχος πληθυσμός και ιδίως ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εκτιμάται ότι στα τέλη του 2016, 65.6 εκατομμύρια ανθρώπων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αναζητήσουν καταφύγιο σε μη ασφαλείς περιοχές, σε αστικές περιοχές καθώς και σε χώρες όπου η πρόσβαση στο άσυλο είναι περιορισμένη και σε μακρινούς νέους προορισμούς. Οι μετακινήσεις αυτές έχουν ως συνέπεια τη διόγκωση των προσφυγικών ροών και θέτουν ως εκ τούτου το εθνικό σύστημα απονομής ασύλου ενώπιον τεράστιων προκλήσεων.

Οι φοιτητές/φοιτήτριες καλούνται, με βάση τα παραπάνω, αφενός να αναδείξουν τον τρόπο με τον οποίο οι ένοπλες συρράξεις και οι συνθήκες έλλειψης ασφάλειας οδηγούν στη δημιουργία προσφύγων και στην αύξηση των προσφυγικών ροών, με έμφαση στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά και, αφετέρου, τις κατευθυντήριες γραμμές που περιλαμβάνονται στο εθνικό και διεθνές νομικό πλαίσιο για την προάσπιση των δικαιωμάτων των προσφύγων. Προς αυτό το σκοπό μπορούν να αντλήσουν υλικό από την εθνική και διεθνή διοικητική πρακτική και νομολογία, σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης ασύλου σε άτομα που προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές.

Για το δεύτερο αυτό θέμα του διαγωνισμού, θα απονεμηθούν στους/στις δύο φοιτητές/φοιτήτριες ΑΕΙ που θα γράψουν τις καλύτερες μελέτες:

• Βραβείο στον/στην πρώτο/πρώτη κατά σειρά επιτυχίας.
• Έπαινος στον/στην δεύτερο/δεύτερη.

Θέμα 3^ο: Η ελευθερία έκφρασης στα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η ελευθερία της έκφρασης πέρα από συνταγματικά και διεθνώς κατοχυρωμένο θεμελιώδες δικαίωμα αποτελεί τον πυλώνα των δημοκρατικών κοινωνιών. Η δυνατότητα ελεύθερης σκέψης, έκφρασης, συλλογής και διάδοσης πληροφοριών, ενημέρωσης και άσκησης κριτικής έχει καταστεί κατά πολύ ευκολότερη σήμερα χάρη στη χρήση των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, twitter κ.ά. Ως εκ τούτου, οι παραδοσιακές προβληματικές της ελευθερίας έκφρασης ως προς την προστασία αλλά και τα όριά της, σε περίπτωση σύγκρουσης με άλλα δικαιώματα, τοποθετούνται σε νέα βάση υπό το φως της τεχνολογικής προόδου. Από τη μία, η χρήση αυτών των μέσων για τη διασπορά fake news ή ρητορικής μίσους (hate speech) έχει οδηγήσει χώρες όπως πρόσφατα η Γερμανία και η Γαλλία στην ψήφιση νόμων που περιορίζουν την ελεύθερη έκφραση, προκειμένου να διασφαλίσουν την προστασία της ίδιας της δημοκρατίας αλλά και άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων. Από την άλλη πλευρά, ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις που διολισθαίνουν προς τον αυταρχισμό, υιοθετούν μέτρα λογοκρισίας και περιορισμού της χρήσης των ίδιων μέσων. Οι δύο αυτές αντικρουόμενες τάσεις καταδεικνύουν τη διττή τους φύση και ρόλο, καθώς αυτά συντελούν ταυτόχρονα στην εμπέδωση και προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης αλλά και στην υπονόμευσή της.

Οι φοιτητές/φοιτήτριες καλούνται, εμπνεόμενοι από τις παραπάνω σκέψεις, να μελετήσουν τον εμπλουτισμό και την ανανέωση του παραδοσιακού προβληματισμού ως προς την αποτελεσματική προστασία και τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης, όπως προκύπτει από τη χρήση των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σκόπιμο είναι σε αυτό το πλαίσιο να ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις και πρακτικές σε διάφορες ευρωπαϊκές (και μη) χώρες, καθώς και η σχετική νομολογία του ΕΔΔΑ.

Για το τρίτο αυτό θέμα του διαγωνισμού, θα απονεμηθούν στους/στις δύο φοιτητές/φοιτήτριες ΑΕΙ που θα γράψουν τις καλύτερες μελέτες:

• Βραβείο στον/στην πρώτο/πρώτη κατά σειρά επιτυχίας.
• Έπαινος στον/στην δεύτερο/δεύτερη.

* * *

Τα βραβεία για τα τρία θέματα συνίστανται σε τρεις υποτροφίες (έξοδα ταξιδιού, διαμονής και διδάκτρων) για την παρακολούθηση του Διεθνούς Summer School Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που θα πραγματοποιηθεί κατά το διάστημα 2-20 Ιουλίου 2018 στο Στρασβούργο και οργανώνεται από το Διεθνές Ινστιτούτο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου René Cassin. Το θέμα του φετινού σεμιναρίου είναι Υπερασπιστές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Κάθε εργασία θα πρέπει να πληροί τις παρακάτω προδιαγραφές:

α) Έκταση 7-12.000 λέξεις (συμπεριλαμβανομένων των υποσημειώσεων, αλλά όχι της βιβλιογραφίας, ούτε του πίνακα περιεχομένων, ούτε – εάν υπάρχουν – του ευρετηρίου και των παραρτημάτων).

β) Γραμματοσειρά και διάστιχο στο κύριο κείμενο: Times New Roman 12 και διάστιχο 1,5.

γ) Γραμματοσειρά και διάστιχο στις υποσημειώσεις: Times New Roman 10 και διάστιχο μονό.

δ) Βιβλιογραφία και υποσημειώσεις.

ε) Πλήρη στοιχεία διαγωνιζόμενου/ης (ονοματεπώνυμο, email και τηλέφωνο).

στ) Μορφή: σε word ή pdf, όχι σε άλλη μορφή.

ζ) Απαραίτητη η επισύναψη επικαιροποιημένου βιογραφικού σημειώματος διαγωνιζόμενου/διαγωνιζόμενης (max. 2 σελίδες).

Οι εργασίες πρέπει να αποσταλούν ηλεκτρονικά στη διεύθυνση info@mfhr.gr και σε έντυπη μορφή στα γραφεία του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Λυκαβηττού 1Γ, Αθήνα 106 72 έως και τη Δευτέρα 14 Μαΐου 2018. 

Για περισσότερες πληροφορίες στα τηλ.: 210-36 37 455 και 210-36 13 527, ώρες 10 π.μ. - 3 μ.μ.

Οι βραβεύσεις θα γίνουν τον Ιούνιο του 2018 στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης του ΙΜΔΑ.

Αθήνα, 30 Ιανουαρίου 2018

Η Πρόεδρος

Καθηγ. Α. Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου