Μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία για τη δημιουργία ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Δικτύου Ιδρυμάτων Ανώτερης Εκπαίδευσης και Οργανισμών Scholars at Risk (SAR), με αποστολή την προστασία απειλούμενων ακαδημαϊκών και ερευνητών/ερευνητριών και την προαγωγή της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, ανέλαβε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και άλλα τρία ελληνικά ΑΕΙ.

Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021 για την επίσημη ίδρυση του ελληνικού Τμήματος του SAR, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, υπογράφηκε η ιδρυτική του διακήρυξη από τα τέσσερα Πανεπιστήμια-ιδρυτικά μέλη του Τμήματος, ΑΠΘ, Ιόνιο, Αιγαίου και Θεσσαλίας. Συγκεκριμένα, τη διακήρυξη υπέγραψαν ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, ο Πρύτανης του Ιόνιου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Ανδρέας Φλώρος, ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητής Ιωάννης Θεοδωράκης, και ο Καθηγητής Νίκος Ναγόπουλος από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Το ΑΠΘ είναι το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο-μέλος του Διεθνούς Δικτύου SAR, δείχνοντας έμπρακτα για ακόμη μια φορά την κοινωνική και ακαδημαϊκή του ευαισθησία. Το Scholars at Risk είναι ένα Διεθνές Δίκτυο περίπου 600 Ιδρυμάτων Ανώτερης Εκπαίδευσης και Οργανισμών με αποστολή την προστασία απειλούμενων ακαδημαϊκών και ερευνητών/ερευνητριών και την προαγωγή της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας. Το ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Δικτύου SAR (SAR Greece), προσηλωμένο στην προστασία των θεμελιωδών ακαδημαϊκών αξιών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, φιλοδοξεί να συμβάλει ουσιαστικά στην προάσπιση ερευνητών/ερευνητριών και ακαδημαϊκών που κινδυνεύουν εξαιτίας διακρίσεων, διώξεων, βίας ή και απειλητικών για τη ζωή τους καταστάσεων.

«Η υποστήριξη ακαδημαϊκών υπό απειλή είναι θεμελιώδους σημασίας για την προάσπιση των ακαδημαϊκών αξιών και είναι πάντα επίκαιρη. Όταν κάποιος/κάποια ερευνητής-ερευνήτρια/ακαδημαϊκός αντιμετωπίζει κινδύνους και αποκλείεται από το διεθνές  ερευνητικό δίκτυο, λόγω διακρίσεων, διώξεων, βίας ή και απειλητικών για την ίδια του/της τη ζωή συνθηκών, δεν τίθεται σε κίνδυνο μόνο η δική του/της ζωή και ακαδημαϊκή πορεία, αλλά η ίδια η ερευνητική πρόοδος και η ακαδημαϊκή ελευθερία», επισήμανε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, στον χαιρετισμό του κατά την έναρξη της εκδήλωσης. 

Ο κ. Παπαϊωάννου, επίσης, εξέφρασε τα θερμά του συγχαρητήρια σε όλες και όλους όσες/όσοι συνέβαλαν στη δημιουργία του ελληνικού Τμήματος SAR και ιδιαίτερα στον επιστημονικό υπεύθυνο για το ΑΠΘ του InSPIREurope και εκπρόσωπο του ΑΠΘ στο Δίκτυο SAR, Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας Αλέξανδρο Τριανταφυλλίδη.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν, ακόμη, (διά ζώσης ή διαδικτυακά), ο Πρύτανης του Ιόνιου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Ανδρέας Φλώρος, η Πρυτάνισσα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Καθηγήτρια Χρυσή Βιτσιλάκη, ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητής Ιωάννης Θεοδωράκης, ο Πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, Καθηγητής Μιχαήλ Κουτσιλιέρης, ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΙΚΥ, Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Καθηγητής Παναγιώτης Γκλαβίνης, και ο Εκπρόσωπος του ΑΠΘ στο Δίκτυο SAR, Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης. Κατά την εκδήλωση συζητήθηκαν οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι ακαδημαϊκοί παγκοσμίως, πιο πρόσφατα στο Αφγανιστάν, και οι σοβαρότατες δυσμενείς επιπτώσεις της παραβίασης της ακαδημαϊκής ελευθερίας όχι μόνο για την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία.  Συζητήθηκαν, επίσης, οι προοπτικές του SAR Greece, τα οφέλη για τα ελληνικά ΑΕΙ από τη συμμετοχή τους στο Δίκτυο, και οι πιθανές δράσεις που μπορεί να αναλάβει το ελληνικό Τμήμα του SAR για την έμπρακτη υποστήριξη απειλούμενων ακαδημαϊκών σε συνεργασία με άλλα Πανεπιστήμια, με το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς.