Χρειάζεσαι άραγε έναν άνθρωπο στο πλευρό σου για να πετύχεις τους εκπαιδευτικούς και επαγγελματικούς σου στόχους; Πώς θα εντοπίσεις τον κατάλληλο για σένα «μέντορα» και πώς θα χτίσεις μια σωστή σχέση μαζί του;

Από την απαρχή του κόσμου, η έννοια του μέντορα είχε μια σπάνια ιερότητα. Σίγουρα ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να ανάψει φωτιά χτυπώντας μεταξύ τους δυο πέτρες, το έδειξε σε κάποιον άλλο, και αυτό ίσως είναι το πρώτο επίσημο mentorship. Μετά, πολύ νερό έπεσε στο μύλο του mentoring, με διάσημους καθοδηγητές να αφήνουν την παρακαταθήκη τους: από τον ομώνυμο Μέντορα στην Οδύσσεια που συνόδευε τον Τηλέμαχο, μέχρι τον Steve Jobs που στάθηκε ως μέντορας του Mark Zuckerberg. Και από την Anne Hathaway που μαθαίνει στον Robert De Niro ό,τι ξέρει στο The Intern, μέχρι τον «Χοντρό» ή Χόρχε, το διάσημο δάσκαλο και ψυχοθεραπευτή του Ντέμιαν στα βιβλία του Χόρχε Μπουκάι. Μάλιστα, στο βιβλίο «Βασίσου πάνω μου», θίγει όλη την μυσταγωγία -αν μπορεί να πει κανείς- της σχέσης μεταξύ μέντορα και mentee, μεταξύ «μαθητή» και «δασκάλου»: το να βασίζεται ο ένας στον άλλο.

Πόσο mentor-friendly είναι η εποχή μας;

Αν έχεις κι εσύ έναν ή περισσότερους μέντορες, ξέρεις τα πλεονεκτήματα. Αν δεν έχεις, ίσως βρίσκεσαι σε αναζήτηση. Όλοι χρειαζόμαστε ανθρώπους που να λειτουργούν λίγο ως φάροι, να φωτίζουν όταν ο ουρανός είναι σκοτεινός και η θάλασσα φουρτουνιασμένη. Να μας ξεκαθαρίζουν το τοπίο, όταν σε εμάς φαίνεται ομιχλώδες. Να μοιράζονται γενναιόδωρα μαζί μας την εμπειρία τους. Να μας βοηθούν να θέτουμε προτεραιότητες. Να μας γλιτώνουν από κακοτοπιές. Να μας ανοίγουν ορίζοντες. Οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να αφιερώσουν για χάρη μας χρόνο και ενέργεια, υπάρχουν. Μπορεί να σου φαίνεται δύσκολο το να τους εντοπίσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι ζούμε στην πιο mentor-friendly εποχή της Ιστορίας.

Πού «κρύβονται» οι κατάλληλοι μέντορες;

Παντού. Μπορεί ο δικός σου μέντορας να είναι ένας καθηγητής σου στη Σχολή, που σε συνεπήρε με τον τρόπο που έκανε μάθημα. Μπορεί να είναι ένας αυτοδημιούργητος entrepreneur που θαυμάζεις. Ένας άνθρωπος του κλάδου σου που τα κατάφερε. Μπορεί να είναι απλώς ένας φοιτητής που πέτυχε μια δύσκολη Υποτροφία. Η προσέγγιση αυτού του ανθρώπου μπορεί να γίνει είτε από κοντά, είτε διαδικτυακά. Έχουμε πλέον τόσα κοινωνικά δίκτυα που είναι κρίμα να τα χρησιμοποιούμε μόνο για να μαζεύουμε followers ή likes. Αρκεί να πληκτρολογήσεις το όνομα του ανθρώπου που εκτιμάς, και να του στείλεις ένα ευγενικό μήνυμα. Ίσως αυτό είναι αρκετό για να έχεις την ανταπόκριση που θες.

Τι πρέπει να έχεις στο μυαλό σου πριν συνδεθείς με έναν μέντορα;

• Ότι ο ρόλος ενός μέντορα δεν είναι να κάνει τη ζωή σου πιο εύκολη. Μερικές φορές θα χρειαστεί να σε δυσκολέψει, να σε πιέσει να βγάλεις τον καλύτερο και πιο αποδοτικό εαυτό σου.
   
• Ότι κάθε άνθρωπος που αναλαμβάνει τον ρόλο του μέντορα, έχει και άλλες υποχρεώσεις και ένα βαρύ πρόγραμμα που πρέπει ο ίδιος να τηρήσει. Οπότε πρέπει να σεβαστείς τον χρόνο του και να γνωρίζεις ότι δεν θα έχεις συνεχή παρακολούθηση ή καθοδήγηση.
   
• Ότι ο δικός σου ρόλος ως mentee είναι εξίσου σημαντικός: έχε πάντα κάτι συγκεκριμένο να τον ρωτήσεις, κάνε την προετοιμασία σου πριν κάθε σας συνάντηση, ζήτα feedback (ανατροφοδότηση) όταν νιώθεις ανασφάλεια.
   
• Ότι ένα από τα οφέλη του mentorship, είναι ότι ξαφνικά γίνεσαι υπόλογος/η και σε κάποιον άλλο πέρα από τον εαυτό σου. Με κάποιον μαγικό τρόπο όταν ξέρεις ότι κάποιος παρακολουθεί την εξέλιξή σου, αυξάνεται ο βαθμός υπευθυνότητάς σου.
   
• Ότι η αλληλεπίδραση με τον μέντορά σου, θα σου δώσει κάτι ακόμα που πολλοί παραβλέπουν: συνεργατικές δεξιότητες που θα σου φανούν χρήσιμες, όποιο career path κι αν διαλέξεις στη ζωή σου.

Το οργανωμένο mentoring στην Ελλάδα

Εκτός από τις δικές σου προσωπικές πρωτοβουλίες για να συνδεθείς με όποιον θες, το mentoring έχει αρχίσει να παίρνει και πιο οργανωμένες μορφές. Για παράδειγμα, τα περισσότερα γραφεία Διασύνδεσης των Πανεπιστημίων έχουν πολύ βοηθητικές υπηρεσίες Mentoring. Υπάρχει επίσης εδώ και χρόνια η πλατφόρμα 100mentors που ενώνει σπουδαστές με μέντορες από εκατοντάδες εταιρείες και πανεπιστήμια στον κόσμο. Ή και το Job-Pairs που προσφέρει επαγγελματική καθοδήγηση σε απόφοιτους που αναζητούν εργασία ή επιθυμούν να ανακαλύψουν νέα μονοπάτια στην καριέρα τους. Εξίσου σημαντικό έργο παρέχει και το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece, (ΣΕΝ/JA Greece), που έχει ενσωματώσει τον θεσμό των Μεντόρων-Εθελοντών, οι οποίοι έχουν στόχο να μυήσουν νέους ανθρώπους στις βασικές έννοιες της επιχειρηματικότητας. Άλλο οργανωμένο πλαίσιο, είναι αυτό που ξεκίνησε στον κλάδο των Εκπαιδευτικών: εκεί οι μέντορες βοηθούν τους νεοδιοριζόμενους συναδέλφους τους στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση να βελτιστοποιήσουν τις ικανότητές τους. Μια ακόμα πρωτοβουλία είναι το BrainReGain Mentoring, που φέρνει σε επαφή Έλληνες του εξωτερικού με στελέχη που ζουν στην Ελλάδα ώστε να επιστρέψουν πιο ομαλά και να σταδιοδρομήσουν εδώ. Ή και το εξειδικευμένο Greek Women in STEM για γυναίκες στις θετικές επιστήμες που η αλήθεια είναι ότι υποεκπροσωπούνται.

Το mentoring ευτυχώς έχει αρχίσει πραγματικά να ανθίζει. Και το καλύτερο ποιο είναι; Ότι όσο καλλιεργείται η κουλτούρα αυτή, όσο η γνώση και η εμπειρία μοιράζονται, τόσο πιο πιθανό είναι οι mentees να μετεξελιχθούν σε ικανούς μέντορες, σε μια αληθινή σκυταλοδρομία στήριξης και καθοδήγησης.

Συντάκτης: Δημήτρης Φαλλιέρος
Εικόνα: Unsplash