Η Τεχνολόγος Τροφίμων Γωγώ Κουτσιούμπη απαντάει στις ερωτήσεις του eduguide και μας δίνει μια εικόνα για το επάγγελμά της.

1. Πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν τι κάνει στην πράξη ένας/μία τεχνολόγος τροφίμων. Μπορείτε να το εξηγήσετε;

Όλες οι βιομηχανίες τροφίμων για να λειτουργήσουν είναι απαραίτητο να το κάνουν βάσει ενός προτύπου ποιότητας. Μία από τις σημαντικότερες δουλειές, λοιπόν, που χαρακτηρίζουν το επάγγελμα του/της τεχνολόγου τροφίμων, είναι o συντονισμός και η εφαρμογή αυτού του προτύπου. Τι είναι όμως, ένα πρότυπο ποιότητας; Αρχικά, το πρότυπο ποιότητας για την ασφάλεια των τροφίμων, είναι το ISO 22000:2018 και πολύ απλοϊκά, είναι όλοι οι κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται με τελικό σκοπό τη δημιουργία ενός άρτιου τελικού προϊόντος, που είτε σχετίζονται με την ασφάλεια καθώς και το υγειονομικό κομμάτι είτε με το πολύ απλό αλλά εξίσου σημαντικό, την προτίμηση του καταναλωτή. Είναι μία αναλυτική μελέτη όλων των διεργασιών και διαδικασιών της εταιρείας, που πρέπει να τηρούνται από όλους, από τα άτομα της παραγωγής μέχρι και το άτομο που διευθύνει την εταιρεία. Είναι πολύ βασικό, ο/η τεχνολόγος τροφίμων να συντονίζει το οτιδήποτε συμβαίνει στην παραγωγή και να γνωρίζει πολύ καλά το προϊόν, ώστε να είναι έτοιμος/η να αντιμετωπίσει την οποιαδήποτε πρόκληση που μπορεί να συνοδεύει την παραγωγή ενός τροφίμου. 

2. Εσείς τι ευθύνες έχετε μέσα σε μια μέρα;

Από τα πρώτα πράγματα που κάνω, είναι να «ανοίγω» τις εντολές παραγωγής σε ένα λογισμικό που έχει η εταιρεία, που μας επιτρέπει να ελέγχουμε ψηφιακά την παραγωγή. Πιο συγκεκριμένα, εννοώ τα προϊόντα που είναι προγραμματισμένο να παραχθούν. Σε αυτές τις εντολές παραγωγής, προσθέτουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες όπως τις συνολικές παρτίδες που θα παραχθούν από ένα προϊόν, που αποτελούν την ταυτότητά του, όπως και το τι αναλώθηκε από πρώτες ύλες. Οι πληροφορίες αυτές, είναι πολύ σημαντικές για τον ποιοτικό έλεγχο, ιδιαίτερα για την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος, που συνοψίζεται ως «η ικανότητα παρακολούθησης και ανίχνευσης της προέλευσης ενός προϊόντος κατά τη διάρκεια της παραγωγής και διακίνησής του». Περαιτέρω, είμαι υπεύθυνη για τις παραλαβές και τον έλεγχο των πρώτων υλών της εταιρείας. Κατά τη διαδικασία παραλαβής, ελέγχω την κατάσταση και τη θερμοκρασία των πρώτων υλών, διασφαλίζοντας ότι έχουν φτάσει σε άριστη κατάσταση, σύμφωνα με τα πρότυπα της εταιρείας. Ένα ακόμη πολύ σημαντικό κομμάτι του ποιοτικού ελέγχου είναι ο έλεγχος των κρίσιμων σημείων ελέγχου. Πολύ γενικά, είναι οι διεργασίες που αν γίνουν λάθος διακυβεύεται η ποιότητα του προϊόντος, και είναι δύσκολο να διορθωθεί στη συνέχεια. Εμείς, επειδή διαχειριζόμαστε κατεψυγμένα προϊόντα, ένα κρίσιμο σημείο ελέγχου αποτελούν οι θερμοκρασίες των θαλάμων κατάψυξης. Αν δεν διατηρούνται τα προϊόντα σε σωστή θερμοκρασία και επαναψύχονται συνεχώς, υποβιβάζονται ποιοτικά και αυξάνεται και ο μικροβιολογικός κίνδυνος. Για όλα τα κρίσιμα σημεία ελέγχου, το Τμήμα Ποιότητας συμπληρώνει έντυπα, δηλαδή έγγραφα στα οποία δηλώνονται ρητά τα επιτευχθέντα αποτελέσματα και είναι βασικό να διατηρούνται ενήμερα σε περίπτωση επικείμενου ελέγχου είτε από τον ΕΦΕΤ είτε από φορέα που σου δίνει την πιστοποίηση του ISO. Συνεχίζοντας, όπως είμαι υπεύθυνη να ανοίγω τις εντολές παραγωγής, έτσι είμαι υπεύθυνη και να τις κλείνω εφόσον τελειώσει η παραγωγή. Η δουλειά είναι λίγο υβριδική, δηλαδή είσαι στο γραφείο αλλά είναι απαραίτητο να είσαι και στην παραγωγή, ώστε να επιβλέπεις την κατάσταση και κυρίως αν βγαίνει σωστό το προϊόν. Μέρος της δουλειάς του ποιοτικού ελέγχου, είναι φυσικά και να δοκιμάζει το προϊόν, ώστε να ελέγχει αν πληροί όλα τα οργανοληπτικά κριτήρια. Αυτή, σε γενικές γραμμές, είναι η ρουτίνα μου. Ωστόσο, μέσα στην μέρα, μπορεί να προκύψουν και άλλες δουλειές, όπως η διαχείριση παραπόνων από πελάτες, ή το άνοιγμα καινούργιων κωδικών για καινούργια προϊόντα, ακόμη και το να ασχοληθείς με εξαγωγές των προϊόντων στο εξωτερικό όπου θα πρέπει να ερευνήσεις τη νομοθεσία μίας άλλης χώρας. Γενικότερα, υπάρχουν στιγμές μονοτονίας και επανάληψης, όπως συμβαίνει σε κάθε δουλειά, αλλά υπάρχουν και φορές που χρειάζεται να αντιμετωπίσεις κάτι εντελώς καινούργιο, σε αντίθεση με την τυποποιημένη φύση της εργασίας σε ένα εργαστήριο. 

3. Υπάρχουν διαφορετικών ειδών Τεχνολόγοι Τροφίμων; Υπάρχουν δηλαδή διαφοροποιήσεις στο επάγγελμα;

Ναι, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στο επάγγελμα του/της τεχνολόγου τροφίμων. Ο έλεγχος ποιότητας είναι μόνο μία από τις πολλές κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσουν οι απόφοιτοι. 
Αρχικά, εκτός από το τμήμα ποιοτικού ελέγχου, πολλές εταιρείες διαθέτουν τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης (Research and Development), το οποίο μπορεί να είναι εξίσου ενδιαφέρον. 

Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να εργαστεί κανείς σε εταιρείες που παρέχουν πιστοποιήσεις όπως το ISO. Για αυτόν τον ρόλο, συνήθως απαιτείται η παρακολούθηση εξειδικευμένων σεμιναρίων, που σου παρέχουν τα απαραίτητα εφόδια για να πραγματοποιείς επιθεωρήσεις. 

Μια ακόμη πολύ δημοφιλής επιλογή είναι η εργασία σε εργαστήρια που πραγματοποιούν χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις. Μπορείς να εργαστείς ή ακόμη και να ιδρύσεις εργαστήρια που ασχολούνται με δείγματα τροφίμων.

Επιπλέον, υπάρχουν ευκαιρίες και σε άλλους κλάδους, όπως στις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες επίσης αναζητούν τεχνολόγους τροφίμων. Ένας/μία τεχνολόγος τροφίμων μπορεί ακόμη να ασχοληθεί με τη διακίνηση και την εμπορία εξοπλισμού βιομηχανιών ή πρώτων υλών. Ο κλάδος των logistics είναι ιδιαίτερα ανερχόμενος στην Ελλάδα, και μια εξειδίκευση σε αυτόν τον τομέα, σε συνδυασμό με το πτυχίο του τεχνολόγου τροφίμων, μπορεί να σε κάνει πολύ περιζήτητο/η. Αυτές οι επιλογές προκύπτουν από συζητήσεις με συναδέλφους της ηλικίας μου. Υπάρχουν και πιο περίπλοκα καθήκοντα που μπορούμε να αναλάβουμε, όπως η "συμμετοχή στην εκπόνηση μελετών οικονομοτεχνικής σκοπιμότητας για την ίδρυση ή επέκταση βιομηχανιών τροφίμων". Γενικά, το πτυχίο του τεχνολόγου τροφίμων είναι αρκετά ισχυρό και σου παρέχει τη δυνατότητα να εργαστείς σε πολλούς διαφορετικούς τομείς και να φτάσεις σε πολύ υψηλές θέσεις, εάν το επιδιώξεις. Το πόσο μακριά θα φτάσει κανείς εξαρτάται από τις φιλοδοξίες του. Κάποιος μπορεί να επιθυμεί μια ήρεμη ζωή δουλεύοντας σε ένα οινοποιείο της Ιταλίας, ενώ άλλος μπορεί να κυνηγά μια θέση υψηλού στελέχους σε μια μεγάλη βιομηχανία. Το σημαντικότερο είναι να μην αισθάνεσαι περιορισμένος –κάτι που σου προσφέρει το πτυχίο του τεχνολόγου τροφίμων –και, πάνω από όλα, να γνωρίζεις τις επιλογές και τα δικαιώματά σου. 

Η Γωγώ Κουτσιούμπη σπούδασε Επιστήμη και Τεχνολογία Τροφίμων στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας. Σήμερα, ασκεί για πρώτη φορά την ειδικότητα της Τεχνολόγου Τροφίμων σε αρτοβιομηχανία κατεψυγμένων προϊόντων στην Αθήνα.

.................................................

#Σπουδές στην Επιστήμη και Τεχνολογία Τροφίμων

Αν η Επιστήμη και Τεχνολογία Τροφίμων είναι ο τομέας που σε συναρπάζει, παρακάτω έχουμε συγκεντρώσει τα διαθέσιμα προπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται στην Ελλάδα και την Κύπρο.

• Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος
• Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Ιόνιο Πανεπιστήμιο
• Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
• Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Πανεπιστήμιο Πατρών
• Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
• Γεωπονίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
  *Κατεύθυνση: Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων
• Αγροτικής Ανάπτυξης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
  *Κατεύθυνση: Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων
• Γεωπονικών Επιστημών, Βιοτεχνολογίας και Επιστήμης Τροφίμων (Τεχνολογία Τροφίμων) Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Από την άλλη, αν έχεις ήδη ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σπουδές σου και αναζητάς ευκαιρίες για μεταπτυχιακή εξειδίκευση, μπορείς να ψάξεις το μεταπτυχιακό που σε ενδιαφέρει από τη μηχανή αναζήτησης του eduguide, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά όπως «Τροφίμων», «Τρόφιμα» κ.λπ.