Γιατί η τεχνητή νοημοσύνη έχει γίνει τόσο διαδεδομένη και πόσο σημαντικό είναι να εμβαθύνει κανείς στον συγκεκριμένο τομέα, κάνοντας ένα μεταπτυχιακό; Αυτά και άλλα πολλά συζητήσαμε με την Καθηγήτρια Ελπίδα Κεραυνού-Παπαηλιού (Τμήμα Πληροφορικής) και τον Αναπληρωτή Καθηγητή Θεοχάρη Θεοχαρίδη (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών), που είναι Διευθυντές του πρωτοποριακού μεταπτυχιακού προγράμματος "Msc in Artificial Intelligence" του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Διαβάστε παρακάτω περισσότερα για το συναρπαστικό πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης και πώς το "Msc in Artificial Intelligence" μπορεί να σας δώσει την τεχνογνωσία και τα εφόδια για να σταδιοδρομήσετε σε αυτόν τον δυναμικό και ταχέως εξελισσόμενο τομέα.

Γενικά για το πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) επικεντρώνεται στην ανάπτυξη μηχανών και συστημάτων που εκδηλώνουν νοημοσύνη, δηλαδή την ικανότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και να εκτελούν εργασίες που απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη. Αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνει την αναγνώριση προτύπων, τη λήψη αποφάσεων, την επίλυση προβλημάτων και την αυτόματη προσαρμογή σε νέες καταστάσεις. Από την άλλη μεριά, η Μηχανική Μάθηση είναι μια υποκατηγορία της ΤΝ που εστιάζει στην ανάπτυξη αλγορίθμων και μοντέλων που επιτρέπουν στις μηχανές να μαθαίνουν από δεδομένα και εμπειρίες, χωρίς να χρειάζεται να προγραμματιστούν ειδικά για συγκεκριμένες εργασίες. Η Μηχανική Μάθηση επιτρέπει στα συστήματα να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους μέσω της αυτόματης προσαρμογής και βελτίωσης με την πάροδο του χρόνου. 

Η ΤΝ είναι η επιστήμη που προσφέρει προηγμένες τεχνολογικές λύσεις για προβλήματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Με την ανάπτυξη αλγορίθμων μάθησης και τεχνητών μοντέλων επεξεργασίας πληροφοριών όπως τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα, η ΤΝ επιτρέπει σε μηχανές και συστήματα να μάθουν από τα δεδομένα και να λαμβάνουν αυτόνομες αποφάσεις. Επιπλέον, η ΤΝ διαδραματίζει καίριο ρόλο σε πολλούς τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η κατασκευή, η οικονομία και αναμένεται να συνεχίσει να εξελίσσεται και να εφαρμόζεται ευρέως στο μέλλον. Με βάση αυτές τις προοπτικές, η ΤΝ θεωρείται ως ένας βασικός πυλώνας για την τεχνολογική πρόοδο και την ανάπτυξη του μέλλοντος.

Το διατμηματικό πρόγραμμα Msc in Artificial Intelligence του Πανεπιστημίου Κύπρου, προσφέρεται από τα Τμήματα Πληροφορικής, και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα εν λόγω Τμήματα έχουν ήδη παρουσιάσει παγκοσμίου φήμης ερευνητικό έργο στην ΤΝ, με το ακαδημαϊκό προσωπικό των δυο Τμημάτων να έχει τόσο διδακτικό όσο και ερευνητικό έργο στον τομέα της ΤΝ. Σε συνεργασία με τα δυο Ευρωπαϊκά Κέντρα Αριστείας CYENS και KOIOΣ, στα οποία διεξάγεται έρευνα και καινοτομία στην ΤΝ και στις καθημερινές εφαρμογές της στην κοινωνία, το πρόγραμμα προσφέρει ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων, παροτρύνοντας τους φοιτητές και τις φοιτήτριες να συμμετέχουν διαδραστικά σε μια σειρά θεμάτων όπως η ηθική, η διαφάνεια και η επιχειρηματικότητα και καινοτομία. 

Υπάρχουν πολλοί τομείς της καθημερινότητάς μας όπου η ΤΝ αναμένεται να επηρεάσει τον τρόπο ζωής, εργασίας, κοινωνικοποίησης, και επίδρασης των ανθρώπων στο μέλλον. Μερικά παραδείγματα, παρατίθενται πιο κάτω, και αφορούν στην σημασία της ΤΝ στην καθημερινή απασχόληση και εργασία, αλλά και την επίδραση που αναμένεται να έχουν στην μελλοντική κοινωνία σύμφωνα και με την ανάλυση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που βλέπει την επίδραση της ΤΝ στην εργασία:

• Αυτοματοποίηση Εργασιών: Η ΤΝ αναμένεται να αυτοματοποιήσει επαναλαμβανόμενες εργασίες σε διάφορους τομείς, μεταβάλλοντας τους ρόλους εργασίας και τις απαιτήσεις σε δεξιότητες. Αυτή η αυτοματοποίηση μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα αλλά επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα απασχόλησης σε ορισμένους τομείς.
• Δημιουργία Νέων Εργασιών: Παρά την αυτοματοποίηση που η ΤΝ μπορεί να επιφέρει σε ορισμένες εργασίες, η ΤΝ δημιουργεί επίσης ευκαιρίες για νέους ρόλους εργασίας. Νέες αναδυόμενες τάσεις στον τομέα της ΤΝ προκύπτουν, όπως η επιστήμη δεδομένων, η μηχανική μάθηση και η ηθική της ΤΝ.
• Απαιτήσεις Δεξιοτήτων: Υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για δεξιότητες σχετικές με την ΤΝ, όπως ο προγραμματισμός, η ανάλυση δεδομένων και η μηχανική μάθηση. Έμφαση δίνεται στη σημασία των προγραμμάτων επιμόρφωσης για την προετοιμασία του εργατικού δυναμικού για το μέλλον με την ΤΝ.
• Ηθικές και Κοινωνικές Ανησυχίες: Η υιοθέτηση της ΤΝ εγείρει ηθικά και κοινωνικά θέματα, όπως η αλγοριθμική προκατάληψη, τα προβλήματα απορρήτου και η επίδραση της ΤΝ στην ποιότητα της εργασίας και στην ανισότητα. Έμφαση δίνεται στη διερεύνηση αναγκών για πολιτικές και κανονιστικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και την εξασφάλιση της υπεύθυνης εφαρμογής της ΤΝ.
• Συνεργασία ανάμεσα σε Ανθρώπους και Μηχανές: Η ΤΝ αντιμετωπίζεται ως εργαλείο για την ενίσχυση των ανθρώπινων δυνατοτήτων, και όχι την αντικατάσταση των ανθρώπων με μηχανές. Συγκεκριμένα, εξερευνάται ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι και οι μηχανές μπορούν να συνεργαστούν αποτελεσματικά στον χώρο εργασίας για τη μέγιστη απόδοση και καινοτομία.

Γιατί γίνεται τόση συζήτηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη; Πως το AI θα επηρεάσει το μέλλον;

Η ΤΝ παράγει τόση συζήτηση για πολλούς λόγους, παρόλα αυτά ο κύριος λόγος είναι ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει πολλούς τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας, σε κρίσιμες εφαρμογές όπως η υγεία, η βιομηχανία, η ρομποτική, η χρηματοοικονομική λειτουργία, η εκπαίδευση και άλλοι. Επίσης, η ανάπτυξη της ΤΝ συνοδεύεται από ηθικά, κοινωνικά και νομικά ζητήματα που προκαλούν συχνά συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Επιπλέον, η ΤΝ φέρνει τη δυνατότητα για αυτοματοποίηση σε πολλούς τομείς, η οποία μπορεί να έχει επιπτώσεις στην απασχόληση και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Λόγω αυτών των πολλαπλών πτυχών, η ΤΝ είναι ένα θέμα που προκαλεί διαρκές ενδιαφέρον και συζήτηση, σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, και σχεδόν σε καθημερινή πλέον βάση.

Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το μεταπτυχιακό σας πρόγραμμα "Msc in Artificial Intelligence";  Σε ποιους απευθύνεται και ποια είναι η δομή του;

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην ΤΝ του Πανεπιστημίου Κύπρου, στοχεύει στην εκπαίδευση των φοιτητών για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και εφαρμογές της ΤΝ. Ο στόχος μας είναι να προσφερθεί ένα σύγχρονο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει έντονο διεπιστημονικό στοιχείο, όπως απαιτείται από τη σύγχρονη ανθρωποκεντρική, ερμηνεύσιμη και υπεύθυνη ΤΝ.

Τα υποχρεωτικά μαθήματα περιλαμβάνουν θέματα σχετικά με την ΤΝ και την ηθική, καθώς και μαθήματα που συνδέουν την ΤΝ με την επιχειρηματικότητα, και σεμινάρια για την ΤΝ στις τεχνολογίες και εφαρμογές αιχμής. Η παροχή συμβουλών στα επαγγελματικά ζητήματα προς τους φοιτητές είναι υψηλής προτεραιότητας, με στόχο την επιτυχημένη σταδιοδρομία των αποφοίτων σε σχέση με την ΤΝ, ενδεχομένως τη δημιουργία δικών τους επιχειρήσεων. Αυτή η νέα γενιά αποφοίτων από προγράμματα σχετικά με την ΤΝ πρέπει να είναι πλήρως εξοικειωμένη με τις πιο πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά την ευρεία και βαθιά τεχνική γνώση στην ΤΝ, να είναι συνδεδεμένη με τη βιομηχανία και να είναι πλήρως ενήμερη για τα ηθικά ζητήματα που αναφύονται. Καθοριστικός παράγοντας είναι η εκμετάλλευση των σημαντικών προοπτικών της ΤΝ  για την ευημερία της ανθρωπότητας και αποτελεί τη βασική αρχή για την ανάπτυξη συστημάτων που επιδεικνύουν "έξυπνη" και "ηθική" συμπεριφορά, είτε αυτά ενισχύουν την ανθρώπινη λήψη αποφάσεων, είτε είναι πλήρως αυτόνομα συστήματα.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα πρόγραμμα 90 πιστωτικών μονάδων ECTS, το οποίο περιλαμβάνει επιπλέον 12 μονάδες ECTS προαιρετικών δραστηριοτήτων (συμμετοχή στο AI Camp, πραγματοποίηση πρακτικής άσκησης) κατά την ενδιάμεση καλοκαιρινή περίοδο. Οι φοιτητές ενθαρρύνονται ιδιαίτερα να λάβουν μέρος σε αυτές τις επιπλέον δραστηριότητες που παρέχουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Οι φοιτητές που γίνονται δεκτοί προέρχονται από διαφορετικά υπόβαθρα, καθώς δεν χρειάζεται να έχουν όλοι υπόβαθρο στην επιστήμη υπολογιστών ή τη μηχανική υπολογιστών, αλλά κάποιοι μπορεί να έχουν υπόβαθρο σε άλλες εφαρμοσμένες επιστήμες ή τη μηχανική, ή ακόμη και να προέρχονται από τη διοίκηση, τη λογιστική ή την ψυχολογία.

Οι στόχοι του προγράμματος συνοψίζονται ως ακολούθως:

• Να είναι ένα σύγχρονο πρόγραμμα, το οποίο να περιέχει ένα ισχυρό διεπιστημονικό στοιχείο όπως απαιτείται από την ανθρωποκεντρική, ερμηνεύσιμη και υπεύθυνη ΤΝ.
• Να παρέχει επαγγελματική καθοδήγηση στους φοιτητές, με στόχο να βοηθήσει όλους τους αποφοίτους να ακολουθήσουν με επιτυχία μια καριέρα σχετική με την ΤΝ, πιθανώς να δημιουργήσουν τις δικές τους νεοφυείς επιχειρήσεις.
• Να καλλιεργήσει ισχυρούς δεσμούς με τη βιομηχανία παρέχοντας σημαντική προστιθέμενη αξία στην εκπαιδευτική εμπειρία.

Η παρακολούθηση του προγράμματος κατά κύριο λόγο γίνεται με φυσική παρουσία. Άτομα μπορούν να το παρακολουθούν στη βάση της μερικής φοίτησης, και προς διευκόλυνση των εργαζόμενων φοιτητών οι διαλέξεις δεν διεξάγονται κατά τις πρωινές ώρες.

Πώς το πρόγραμμα θα βοηθήσει τους φοιτητές να προσαρμοστούν στις μελλοντικές τεχνολογικές αλλαγές και να πετύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους;

Το διατμηματικό πρόγραμμα Msc in Artificial Intelligence είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για φοιτητές που επιθυμούν να προσαρμοστούν στις επερχόμενες τεχνολογικές αλλαγές που προαναφέραμε και να επιτύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους. Το πρόγραμμα προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση, παρέχοντας στους φοιτητές ενημερωμένες γνώσεις και δεξιότητες στον τομέα της ΤΝ. Επιπλέον, το πρόγραμμα επιτρέπει στους φοιτητές να εξειδικευτούν σε πεδία όπως η μηχανική μάθηση, η επεξεργασία φυσικής γλώσσας ή η ρομποτική, ευθυγραμμίζοντας την εκπαίδευσή τους με τα επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα. Οι ευκαιρίες δικτύωσης με επαγγελματίες του χώρου και οι υπηρεσίες επαγγελματικής υποστήριξης, ενισχύουν περαιτέρω τις προοπτικές των φοιτητών, βοηθώντας τους να δημιουργήσουν συνδέσεις, να εξερευνήσουν επαγγελματικούς δρόμους και να μεταβούν με επιτυχία στην αγορά εργασίας. Συνοψίζοντας, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην ΤΝ εξοπλίζει τους φοιτητές με την τεχνογνωσία και τους πόρους που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν στο δυναμικό και ταχέως εξελισσόμενο τομέα της ΤΝ.

Έχετε να δώσετε κάποια συμβουλή σε όσους σκέφτονται να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές στο AI και συγκεκριμένα στο πρόγραμμά σας; 

Μια συμβουλή για όσους σκέφτονται να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές στην ΤΝ, και ειδικότερα στο πρόγραμμά μας, είναι να προσδιορίσουν σαφώς τους στόχους τους χωρίς να παρασύρονται από τον θόρυβο που δημιουργείται στην κοινωνία,  και να εξετάσουν προσεκτικά το περιεχόμενο του προγράμματος. Πέραν των βασικών μαθημάτων, μέσω των μαθημάτων επιλογής, οι φοιτητές μπορούν να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους σε διάφορους τομείς, όπως τη μηχανική όραση, τις εφαρμογές της ΤΝ στην ιατρική, την υπολογιστική νευροεπιστήμη, τη ρομποτική, την επεξεργασία φυσικής γλώσσας και άλλους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αξιολογήσουν τις ευκαιρίες για εφαρμοσμένη εμπειρία, όπως τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης (internships), καθώς αυτές οι εμπειρίες μπορούν να ενισχύσουν την κατανόηση και τις δεξιότητές τους στο πεδίο. Επιπρόσθετα, η δημιουργία δικτύων με συμφοιτητές, καθηγητές και επαγγελματίες του χώρου μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για μελλοντική σταδιοδρομία και εξελίξεις στον επαγγελματικό τομέα της ΤΝ.

Αναμφίβολα το πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, χαρακτηρίζεται από πρωτοφανή ορμή και δυναμική. Κάθε άτομο που ξεκινά ένα ταξίδι μάθησης στην τεχνητή νοημοσύνη, μέσω κάποιου εκπαιδευτικού προγράμματος, θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτό το ταξίδι μπορεί κάλλιστα να το οδηγήσει σε συναρπαστικούς νέους δρόμους, άγνωστους προς το παρόν. Ως εκ τούτου, η συνέχιση ενός τέτοιου ταξιδιού μπορεί να αποδειχθεί μια περιπέτεια δια βίου μάθησης που εξερευνά την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης τα επόμενα χρόνια.

Κατ’ επέκταση εάν η ΤΝ έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον σας, αξίζει να επενδύσετε στην παρακολούθηση κάποιου εξειδικευμένου μεταπτυχιακού προγράμματος στην ΤΝ, ενισχύοντας έτσι την επαγγελματική προοπτική σας. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου συνιστά μια τέτοια πολύ καλή επένδυση προστιθέμενης αξίας μέσω της δικής του φυσιογνωμίας, και του ευρύτερου μαθησιακού περιβάλλοντος ενός σύγχρονου πανεπιστημίου το οποίο σε τρεις δεκαετίες και κάτι κατόρθωσε να αναδειχθεί σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα υψηλής στάθμης.

Περισσότερες πληροφορίες για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου στην Τεχνητή Νοημοσύνη και την υποβολή αίτησης θα βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο:
Master in Artificial Intelligence (ucy.ac.cy)