Η Αμερικανική Ένωση Marketing, το 1948, όρισε το Marketing ως ένα σύνολο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που κατευθύνουν τη ροή των αγαθών και των υπηρεσιών από τους παραγωγούς στους καταναλωτές. To Βρετανικό Ινστιτούτο Marketing έχει δώσει τον δικό του ορισµό: «Το Μάρκετινγκ είναι η διαχειριστική διαδικασία µε την οποία εντοπίζονται, προβλέπονται και ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των πελατών με επικερδή τρόπο». 

Ο Philip Kotler, ένας από τους πιο διάσημους θεωρητικούς του Marketing εύστοχα το τοποθετεί μεταξύ επιστήμης και τέχνης. Όπως λέει: "Το Μάρεκτινγκ είναι η επιστήμη και η τέχνη της εξερεύνησης, της δημιουργίας και της παροχής αξίας για την ικανοποίηση των αναγκών μιας αγοράς-στόχου, με κέρδος". 

Το Μarketing είναι απαραίτητο για οποιονδήποτε θέλει να αποκτήσει αναγνωρισιμότητα και να προωθήσει υπηρεσίες ή προϊόντα. Ανεξαρτήτως αν πρόκειται για μια μεγάλη εταιρεία ή ένα μικρό μαγαζί, το Marketing είναι το εργαλείο που βοηθά να γνωστοποιηθεί το προϊόν ή η υπηρεσία στον κόσμο. Από την Apple ως τη Unicef, και από την Coca-Cola ως το πιο μικρό τοπικό κατάστημα, η επικοινωνία και η εύστοχη προώθηση είναι το κλειδί για την επιθυμητή ανάπτυξη.  Το Marketing συνδυάζει τη δημιουργικότητα με τις αναλυτικές δεξιότητες και μας βοηθά να κατανοήσουμε τι ακριβώς κάνει έναν πελάτη να αντιδράσει θετικά και πώς να τον προσεγγίσουμε.  

Στη σύγχρονη εποχή, το marketing επεκτείνεται και σε νέες τεχνικές, όπως το ψηφιακό marketing, το influencer marketing και η εξατομίκευση της εμπειρίας του πελάτη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων (big data). Αποτελεί μια δουλειά με μακροπρόθεσμο, δημιουργικό και εστιασμένο στην έρευνα ορίζοντα. 
Ξεκινάει από τη δημιουργία ενός εμπορικού σήματος και φτάνει μέχρι τη διαμόρφωση μιας ολόκληρης εταιρικής ταυτότητας, περιλαμβάνοντας την αναγνώριση των αναγκών των πελατών και την εφαρμογή στρατηγικών και εκστρατειών για την ενεργοποίηση του κοινού-στόχου (target audience) προς μια επιθυμητή ενέργεια. Ως κλάδος, το marketing συνεργάζεται στενά με τις Πωλήσεις, αλλά οι δύο τομείς δεν είναι ταυτόσημοι.

Ένας αποτελεσματικός επαγγελματίας marketing πρέπει να αντλεί πληροφορίες από διάφορους τομείς, όπως η έρευνα, η τέχνη, η ιστορία, η ψυχολογία και η κοινωνιολογία, προκειμένου να προβλέπει τη συμπεριφορά και τις στάσεις των καταναλωτών, αποκτώντας πλεονεκτική θέση στην αγορά. Σήμερα, το marketing απαιτεί ειδικές γνώσεις σε τομείς όπως η ανάλυση δεδομένων, η χρήση των social media και η ανάπτυξη ψηφιακών στρατηγικών.

Το πρόγραμμα πτυχίου Μarketing συνήθως προάγει ένα πλήθος δεξιοτήτων. Οι φοιτητές/τριες μαθαίνουν βασικές οικονομικές έννοιες για να κατανοούν και να δημιουργούν προϋπολογισμούς, να αναπτύσσουν κανόνες αποτελεσματικής επικοινωνίας, να σκέφτονται "out of the box", (δηλαδή πέρα από τα τετριμμένα) και να δημιουργούν πρωτότυπες ιδέες, σλόγκαν και στρατηγικές. Η ευελιξία και η ανοιχτόμυαλη σκέψη είναι βασικές για την επιτυχία στον τομέα του marketing, ενώ η ικανότητα να χειρίζονται ψηφιακά εργαλεία είναι πλέον απαραίτητη, δεδομένου ότι το ψηφιακό marketing κερδίζει συνεχώς έδαφος.   

Οι φοιτητές/τριες εκπαιδεύονται επίσης να χρησιμοποιούν εργαλεία ανάλυσης της αγοράς, να διεξάγουν έρευνες για να κατανοούν τις τάσεις και τις ανάγκες των καταναλωτών, και να αναλύουν τον ανταγωνισμό. Όλα αυτά γίνονται μέσα από θεωρητική κατάρτιση, αλλά και πρακτική εκπαίδευση μέσω εργαστηρίων, παρουσιάσεων, επαφής με επαγγελματίες του χώρου και ανάλυσης πραγματικών case studies. Στα περισσότερα προγράμματα σπουδών, η πρακτική άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης, παρέχοντας στους φοιτητές τη δυνατότητα να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους και να προετοιμαστούν για την αγορά εργασίας.

Οι εξελίξεις στο Marketing είναι συνεχείς και τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς.  Ευτυχώς, οι ακαδημαϊκές σχολές συνεργάζονται στενά με την αγορά εργασίας και μεταφέρουν επικαιροποιημένη γνώση στους φοιτητές. Σήμερα, οι φοιτητές/τριες του marketing έχουν τη δυνατότητα να εξειδικευτούν σε τομείς όπως:

• Διεθνής Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία

• Διοίκηση Επιχειρήσεων & Ανθρώπινου Δυναμικού

• Επιχειρησιακή Αναλυτική

• Ψηφιακό Μάρκετινγκ

Πολλές εταιρείες διαθέτουν δικά τους τμήματα marketing, και οι απόφοιτοι/ες του marketing μπορούν να βρουν θέσεις εργασίας σε ποικίλους κλάδους, όχι μόνο σε εταιρείες που ασχολούνται με το marketing και τη διαφήμιση, αλλά και σε τομείς όπως η μόδα, η βιομηχανία τροφίμων, ο τουρισμός, η εστίαση, ο αθλητισμός, η πληροφορική, ακόμη και η υγεία.

Με την πρόοδο της τεχνολογίας και τις συνεχείς εξελίξεις, οι δυνατότητες για επαγγελματική αποκατάσταση στο πεδίο του marketing είναι αμέτρητες, και οι απόφοιτοι είναι σε θέση να διαμορφώσουν τις στρατηγικές που θα διαμορφώσουν το μέλλον της αγοράς.

«Δεν είναι πια αρκετό να ικανοποιείς τους πελάτες σου. Πρέπει να τους ενθουσιάζεις». Αυτή η φράση ανήκει στον Philip Kotler, τον καθηγητή και θεωρητικό του Marketing και καταλαβαίνει κανείς ότι βασικό κίνητρο για τον τομέα του marketing είναι ο ενθουσιασμός, η παρακίνηση και η αγάπη για επικοινωνία.

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να σπουδάσει κάποιος Marketing: 

Επαφή με τη σύγχρονη αγορά: Το marketing είναι μια δυναμική επιστήμη που εστιάζει στον τρόπο που κινείται η αγορά και τις αλλαγές που αυτή υφίσταται. Οι φοιτητές/τριες αποκτούν άμεση επαφή με τους μηχανισμούς που καθορίζουν τις τάσεις και τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Εξοικειώνονται με τις πιο αποτελεσματικές, αλλά και τις λιγότερο επιτυχημένες πρακτικές της αγοράς, και γίνονται πιο συνειδητοποιημένοι και ευαισθητοποιημένοι καταναλωτές. Έτσι, αποκτούν την ικανότητα να διακρίνουν τις στρατηγικές που επηρεάζουν τις δικές τους αγοραστικές αποφάσεις.

Απόκτηση πολύτιμων δεξιοτήτων για κάθε κλάδο: Κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, οι φοιτητές/τριες αναπτύσσουν δεξιότητες που θεωρούνται κορυφαίες και εφαρμόσιμες σε πολλούς κλάδους, όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η αποτελεσματική συνεργασία, η λήψη αποφάσεων και η ανάπτυξη ηγετικών χαρακτηριστικών. Επιπλέον, αποκτούν σημαντικές ικανότητες σε τομείς όπως η διαπραγμάτευση, η ανάλυση δεδομένων, η στρατηγική σκέψη και η ψηφιακή επικοινωνία. Οι δεξιότητες αυτές είναι απαραίτητες σε κάθε σύγχρονη επαγγελματική θέση και προσφέρουν στους φοιτητές την ευχέρεια να προσαρμόζονται εύκολα σε διαφορετικά περιβάλλοντα εργασίας.

Σπουδές με μέλλον και ψηφιακή διάσταση: Το Marketing είναι ένα πεδίο που δεν είναι απλώς "εδώ για να μείνει", αλλά εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς. Με την άνοδο των νέων τεχνολογιών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ψηφιακής οικονομίας, η ανάγκη για διαφήμιση και προώθηση υπηρεσιών, προϊόντων και προσώπων είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ειδικά η εξειδίκευση στο ψηφιακό marketing ανοίγει νέες προοπτικές καριέρας, καθώς η διαχείριση κοινωνικών μέσων, η ανάλυση δεδομένων, η στρατηγική περιεχομένου και η χρήση AI για εξατομικευμένες στρατηγικές marketing είναι από τα πιο περιζήτητα επαγγελματικά πεδία σήμερα. Οι φοιτητές/τριες του marketing ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν αυτές τις νέες προκλήσεις και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την ψηφιακή επανάσταση.

Το Marketing, αν και γεμάτο δημιουργικότητα και δυναμική, έχει και αρκετά δύσκολες πτυχές:
 

• Η μετάβαση στο digital marketing: Ο τομέας του ψηφιακού marketing είναι ραγδαία εξελισσόμενος και φέρνει πολλές ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Ειδικά με την πληθώρα των ειδικοτήτων που απαιτεί, δεν είναι εύκολο να είσαι καλός/η σε όλες τις πτυχές του (π.χ. SEO experts, content creators / copywriters, social media experts). Κάθε τομέας απαιτεί εξειδίκευση και βαθιά γνώση των εργαλείων και των στρατηγικών που χρησιμοποιούνται, γεγονός που καθιστά την ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση και προσαρμογή απαραίτητη. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι τομείς αυτοί εξελίσσονται ταχύτατα και απαιτούν από τους επαγγελματίες να παρακολουθούν τις νέες τάσεις και τεχνολογίες συνεχώς. Πολλές φορές, το να καλύψεις όλες αυτές τις ανάγκες μπορεί να αποδειχτεί υπερβολικό, ειδικά για νέους επαγγελματίες του χώρου.
   
• Η συνεχής ανάγκη να μετράς δείκτες όπως το ROI (Return on Investment): Στο marketing, κάθε ενέργεια αξιολογείται με βάση τη «μετρησιμότητα» της. Για παράδειγμα, επενδύεις ένα κομμάτι του budget σου σε ηλεκτρονική διαφήμιση. Αλλά τι σου φέρνει αυτό πίσω; Ο δείκτης ROI χρησιμοποιείται για να καθορίσει την απόδοση κάθε επένδυσης, και η ανάγκη να παρακολουθείς συνεχώς αυτούς τους δείκτες μπορεί να είναι πολύ στρεσογόνα. Αν η απόδοση δεν είναι αυτή που περιμένεις, χρειάζεται να αναθεωρήσεις τη στρατηγική σου, και να προχωρήσεις σε προσαρμογές, γεγονός που σημαίνει ότι οι επαγγελματίες του marketing πρέπει να είναι σε διαρκή εγρήγορση και να έχουν την ικανότητα να διαχειρίζονται το άγχος και την πίεση.
   
• Ο «πόλεμος» του περιεχομένου: Στο marketing λένε συχνά ότι «το content είναι ο βασιλιάς». Ωστόσο, η δημιουργία περιεχομένου δεν είναι απλή υπόθεση. Από τη μία πλευρά, πρέπει να δημιουργείς περιεχόμενο που να ξεχωρίζει και να ανταγωνίζεται άλλες επιχειρήσεις και οργανισμούς. Από την άλλη, η υπερβολική παραγωγή περιεχομένου μπορεί να κάνει την επιχείρησή σου «κουραστική» για το κοινό, προκαλώντας αντίθετα αποτελέσματα. Αυτός ο «πόλεμος» είναι διαρκής, αφού η ισχυρή παρουσία στο διαδίκτυο απαιτεί συνεχή δημιουργικότητα και την ικανότητα να επαναλαμβάνεις επιτυχημένες στρατηγικές, χωρίς να γίνεσαι υπερβολικός ή επαναλαμβανόμενος. Η εύρεση της ισορροπίας μεταξύ ποσότητας και ποιότητας περιεχομένου είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις.
   
• Η εξοικείωση με την αποτυχία: Στον κόσμο του marketing, οι αποτυχίες είναι αναπόφευκτες. Η έννοια του «trial and error» είναι συνυφασμένη με τον κλάδο: πολλές φορές οι ιδέες, οι καμπάνιες ή οι διαφημίσεις δεν αγκαλιάζονται από το κοινό όπως περιμέναμε. Μπορεί επίσης να υπάρξουν αντικρουόμενες αντιδράσεις, με το κοινό να έχει «love» και «hate» στάσεις απέναντι σε μια στρατηγική. Αυτές οι αντιφάσεις και η αποτυχία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας, και οι επαγγελματίες του marketing πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να τις αντιμετωπίσουν. Η ικανότητα να «ανακάμπτεις» από τις αποτυχίες και να μαθαίνεις από αυτές είναι κρίσιμη για την επαγγελματική επιτυχία στον κλάδο.

Ελλάδα

• Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κύπρος

• Ολοκληρωμένη Επικοινωνία Μάρκετινγκ, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
• Μάρκετινγκ, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
• Δημόσιες Σχέσεις, Διαφήμιση και Μάρκετινγκ, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
• Διοίκηση Επιχειρήσεων: Επικοινωνίες Μάρκετινγκ, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
• Marketing Communications and Social Media Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου 
• Marketing and Digital Communications, Eυρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
• BA (Hons) Advertising and Marketing Communications,  University of Central Lancashire-Cyprus

Επίσης, συναφείς σχολές των Ελληνικών και Κυπριακών Πανεπιστημίων προσφέρουν κατεύθυνση Marketing

Ελλάδα 

• Οργάνωσης και Διοίκηση Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς  
  • Κατεύθυνση Μάνατζμεντ και Ανθρώπινου Παράγοντα
  • Κατεύθυνση Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
  • Κατεύθυνση Μάρκετινγκ και Παραγωγής

• Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (Θεσσαλονίκη)
  • Κατεύθυνση Διοίκησης Οργανισμών
  • Κατεύθυνση Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας
  • Κατεύθυνση Διοίκησης Τουρισμού και Φιλοξενίας
• Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (Σέρρες)
  • Κατεύθυνση Μάνατζμεντ - Μάρκετινγκ
  • Κατεύθυνση Πληροφορικής & Επιχειρησιακής Έρευνας
  • Κατεύθυνση Οικονομικής & Χρηματοοικονομίας
• Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (Άγιος Νικόλαος)
  • Επιστήμης δεδομένων και τεχνολογίες πληροφορικής
  • Διοίκηση επιχειρήσεων και οργανισμών
  • Ψηφιακού Μάρκετινγκ και επικοινωνίας
• Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
  • Διοίκηση Επιχειρήσεων (Μάνατζμεντ)
  • Μάρκετινγκ
  • Λογιστική και Χρηματοοικονομική Διοίκηση
  • Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων

• Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
  • Διοίκησης Επιχειρήσεων
  • Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας
  • Μάρκετινγκ
  • Πληροφοριακών Συστημάτων και Λήψης Αποφάσεων
• Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη)
  • Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχείρησης
  • Μάρκετινγκ και Διοίκησης Λειτουργιών

Κύπρος

• Διοίκηση Επιχειρήσεων και Δημόσια Διοίκηση, Πανεπιστήμιο Κύπρου
  • Ειδικότητα Διοίκησης (Μάνατζμεντ)
  • Ειδικότητα Επιχειρησιακή Διοίκηση
  • Ειδικότητα Μάρκετινγκ

 Το πτυχίο στο Marketing είναι ένα σύγχρονο ακαδημαϊκό εφόδιο που σου ανοίγει πολλές επαγγελματικές δυνατότητες σε διάφορους τομείς της αγοράς:

• Κλασικό Marketing: Περιλαμβάνει τις βασικές αρχές και στρατηγικές του marketing, όπως οι έρευνες αγοράς, η δημιουργία προϊόντων και η προώθησή τους.
• Έρευνα Αγοράς: Στην έρευνα αγοράς, οι επαγγελματίες του marketing αναλύουν δεδομένα και τάσεις της αγοράς για να κατανοήσουν τις ανάγκες των καταναλωτών και να σχεδιάσουν στρατηγικές που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς.
• Digital Marketing: Με την εξάπλωση των ψηφιακών τεχνολογιών, το digital marketing είναι πλέον απαραίτητο για τις σύγχρονες επιχειρήσεις και περιλαμβάνει το SEO, τη διαχείριση social media, την ψηφιακή διαφήμιση και την ανάλυση δεδομένων.
• Δημόσιες Σχέσεις: Ο ρόλος των δημοσίων σχέσεων είναι να διατηρεί τη θετική εικόνα μιας επιχείρησης μέσω στρατηγικών επικοινωνίας με τα ΜΜΕ και άλλους φορείς.
• Event Planning: Οργάνωση και σχεδιασμός εκδηλώσεων για προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών, η οποία απαιτεί δημιουργικότητα και εξαιρετικές οργανωτικές δεξιότητες.
• Διαφήμιση: Στρατηγικές προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών μέσω διαφημιστικών εκστρατειών που καταλήγουν σε επιθυμητές ενέργειες από το κοινό.
• Πωλήσεις και εμπορικά τμήματα: Διαχείριση της στρατηγικής πωλήσεων και ανάπτυξη νέων εμπορικών προτάσεων για την προσέγγιση και διατήρηση πελατών.
• Εταιρική Επικοινωνία: Αφορά την ενδυνάμωση της εικόνας μιας εταιρείας και επικοινωνία με τα στελέχη της για την ανάπτυξη μιας ενοποιημένης στρατηγικής επικοινωνίας.
• Συμβουλευτική: Παροχή στρατηγικών και επιχειρηματικών συμβουλών σε εταιρείες για την ανάπτυξη και την εφαρμογή marketing στρατηγικών.
• Εξυπηρέτηση Πελατών: Η ικανοποίηση του πελάτη και η διαχείριση της εμπειρίας του κατά τη διάρκεια της συναλλαγής είναι κεντρική στο marketing και ενδυναμώνει τη σχέση του πελάτη με την εταιρεία.
• Στροφή στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού: Με την κατανόηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων και της κουλτούρας της αγοράς, μπορείς να μετακινηθείς στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού για την ανάπτυξη στρατηγικών που ενισχύουν την εσωτερική επικοινωνία και το εργασιακό περιβάλλον.

Ωστόσο, οι σύγχρονες ανάγκες της αγοράς απαιτούν συνεχώς νέες εξειδικεύσεις, όπως:

• Chief Experience Officer (CXO): Υπεύθυνος/η για την στρατηγική της πελατειακής εμπειρίας.
• VR Editor: Δημιουργία περιεχομένου για εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality).
• Bot Developer: Ανάπτυξη αυτόματων συστημάτων και chatbots για την εξυπηρέτηση πελατών.
• IoT Marketing Strategist: Ανάπτυξη στρατηγικών marketing για προϊόντα που συνδέονται μέσω του Internet of Things.
• Mixed-reality Designer: Σχεδιασμός καινοτόμων εμπειριών για επαυξημένη (augmented) και μεικτή πραγματικότητα (mixed reality).
• Data Scientist: Ανάλυση μεγάλων δεδομένων για την ανάπτυξη στρατηγικών marketing που βασίζονται σε δεδομένα.

Η κατεύθυνση που θα ακολουθήσεις εξαρτάται από τα προσωπικά σου ενδιαφέροντα, τις δεξιότητές σου και τις περαιτέρω σπουδές που θα επιλέξεις, όπως π.χ. ένα MBA για μια πιο στρατηγική και διοικητική προσέγγιση του marketing.

Επιπλέον, πολλοί απόφοιτοι/ες του marketing επιλέγουν να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, καθώς γνωρίζουν πώς να την προωθήσουν και να τη στηρίξουν επικοινωνιακά και στρατηγικά.

Τέλος, αν η σταδιοδρομία στην εκπαίδευση σε ενδιαφέρει, οι πτυχιούχοι Marketing μπορούν να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για να ενταχθούν στα σχολεία και να διδάξουν στον Κλάδο ΠΕ 80 Οικονομίας, με μοριοδότηση ή γραπτές εξετάσεις.