Λογικά θα έχεις ακούσει πολλά για τον Τουρισμό. Ότι είναι η «βαριά βιομηχανία της Ελλάδας». Ότι είναι ο «κεντρικός πυλώνας της εγχώριας οικονομίας». Ότι είναι δύσκολο επαγγελματικό αντικείμενο. Ότι μαστίζεται από μεγάλες ελλείψεις και ότι χιλιάδες θέσεις εργασίας μένουν κενές. Ισχύουν όλα. Ας τα πιάσουμε ένα-ένα. Ναι, είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας. Το 2022 καταγράφηκαν έσοδα 17,6 δισ. ευρώ στον κλάδο: άρα ο τουρισμός πάει καλά. Μάλιστα για το 2023 αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη άνοδος και περισσότερα επαγγελματικά ανοίγματα. Γιατί λοιπόν θεωρείται από τα «δύσκολα» πεδία και γιατί πολλοί γυρνούν την πλάτη στον Τουρισμό; Οι βασικοί λόγοι είναι ότι αποτελεί σε μεγάλο βαθμό εποχική δουλειά, ότι όσοι δουλεύουν στον κλάδο αυτό είναι δύσκολο έως αδύνατο να φύγουν για διακοπές το καλοκαίρι, ότι υπάρχει μεγάλη «αδήλωτη» εργασία, ότι συχνά επικρατούν αντίξοες συνθήκες εργασίας κ.λπ.
Παρ’ όλα αυτά, όσο πιο συνειδητά χτίζεις το μέλλον σου (εκπαιδευτικά και επαγγελματικά) στον Τουρισμό, κι όσο λιγότερο ευκαιριακά το βλέπεις, τόσο εξομαλύνονται οι τυχόν δυσκολίες. Το γεγονός αυτό μαζί με το γεγονός ότι ως κλάδος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με έννοιες όπως η Φιλοξενία, το Χαμόγελο, το Ταξίδι και ο Πολιτισμός, αρκετοί υποψήφιοι φοιτητές βάζουν τις σπουδές Τουρισμού στις πρώτες επιλογές τους.
Σκέψου ότι το Τμήμα Τουρισμού στην Κέρκυρα στις Πανελλαδικές του 2022 συγκέντρωσε 9.610 μόρια και το 95% των επιτυχόντων σε αυτό το είχαν κατατάξει στις τρεις πρώτες τους επιλογές. Επίσης το 87% και το 86% των εισακτέων στα τμήματα Διοίκησης Τουρισμού στην Πάτρα και Οικονομικής Διοίκησης Τουρισμού στη Χίο αντίστοιχα, τα είχαν στις τρεις πρώτες επιλογές τους.
Είδη τουρισμού
Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, δεν υπάρχει μόνο ο τουρισμός αναψυχής, ο τουρισμός διακοπών.
Υπάρχουν πολλές ακόμα δυναμικές κατηγορίες τουρισμού:
- Επιχειρηματικός τουρισμός (ταξίδια για δουλειά, για συνέδρια, Επιχειρηματικά και Οικονομικά Φόρουμ, Εκθέσεις κ.λπ.)
- Ιατρικός τουρισμός (πολλοί άνθρωποι ταξιδεύουν σε μέρη όπου παρέχονται καλύτερες ή πιο συμφέρουσες ιατρικές υπηρεσίες)
- Τουρισμός περιπέτειας (για λάτρεις των extreme sports, της αναρρίχησης και της εξερεύνησης των ορίων του ανθρώπου σε μεγάλα υψόμετρα και μεγάλα βάθη)
- Αθλητικός τουρισμός (για συμμετέχοντες αλλά και φανατικούς αθλητικών δραστηριοτήτων, όπως ο τουρισμός που γίνεται για πρωταθλήματα, για Ολυμπιακούς αγώνες, για μαραθωνίους κ.ά. σε διάφορες περιοχές του κόσμου)
- Οικοτουρισμός (για λάτρεις του φυσικού περιβάλλοντος)
- Αγροτουρισμός (όπου επισκέπτεσαι αγροτικούς προορισμούς για να γνωρίσεις τον τρόπο αυτό ζωής)
- Θαλάσσιος τουρισμός (yachting services, σκάφη, κ.λπ.)
- Γαστροτουρισμός / οινοτουρισμός κ.λπ. (υπάρχουν αρκετά μέρη στον κόσμο που αποτελούν προορισμούς για ανθρώπους που ψάχνουν νέες γαστρονομικές εμπειρίες ή είναι οινόφιλοι κ.λπ.)
- Θρησκευτικός τουρισμός (που αφορά ιερούς τόπους ή μέρη λατρείας)
«Ο κόσμος είναι ένα βιβλίο, και όποιος δεν ταξιδεύει, έχει διαβάσει μόνο μια σελίδα του». Αυτός είναι ένας από τους διάσημους αφορισμούς του Αγ. Αυγουστίνου που δείχνει ότι έξω από τον μικρόκοσμό μας, έξω από την πόλη ή και τη χώρα μας, βρίσκεται ένα τεράστιο πεδίο να ανακαλύψουμε. Χωρίς τον τουρισμό, αυτό το πεδίο θα έμενε ανεξερεύνητο.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να σπουδάσει κάποιος Τουρισμό:
- Οι υπηρεσίες τουρισμού συνεχώς εξελίσσονται. Θα έχεις παρατηρήσει ότι ανοίγουν διαρκώς νέες ξενοδοχειακές μονάδες με πολύ υψηλά standards. Ότι επεκτείνονται τα όρια της ανθρώπινης περιέργειας. Ότι κάθε χρόνο δημιουργείται ένα όλο και πιο αναβαθμισμένο τουριστικό προϊόν. Ο τουρισμός αποτελεί ένα από τα πιο πρόσφορα εδάφη απασχόλησης.
- Δεν γνωρίζει σύνορα. Φυσικά όπως αναφέραμε, στην Ελλάδα γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, αλλά σπουδάζοντας Τουρισμό μπορείς κυριολεκτικά να δουλέψεις παντού. Κάθε τουριστική επιχείρηση, κάθε τουριστικός όμιλος, κάθε αεροπορική εταιρεία στον παγκόσμιο χάρτη μπορεί να αποτελέσει τον μελλοντικό σου εργοδότη.
- Είναι από τα πιο ανθρωποκεντρικά πεδία. Είναι φτιαγμένος από ανθρώπους για ανθρώπους και βασίζεται σε υπηρεσίες και προϊόντα που στόχο έχουν να βελτιώσουν την ανθρώπινη εμπειρία.
- Είναι ανοικτός στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα. Μάλιστα οι δύο αυτές αξίες, είναι από τα θεμελιώδη συστατικά του τουρισμού. Θα περιστοιχίζεσαι από συνεργάτες αλλά και πελάτες από διάφορες γωνιές του κόσμου, με διαφορετικές κουλτούρες, εθνικότητες, γλώσσα και συνήθειες.
- Προσφέρει ευρύ επαγγελματικό πεδίο. Από ταξιδιωτικούς ομίλους μέχρι τουριστικά apps και από κρουαζιερόπλοια ως αεροπορικές εταιρείες, το φάσμα απασχόλησης στον Τουρισμό είναι τόσο μεγάλο όσο ο κόσμος μας.
- Παρέχει ένα ευχάριστο περιβάλλον. Αν μη τι άλλο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για έναν εργαζόμενο να περνάει την ημέρα του σε έναν όμορφο και καθαρό χώρο εργασίας όπως είναι τα πολυτελή ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, και να επισκέπτεται μέρη τα οποία ίσως να μην είχε την ευκαιρία υπό άλλες συνθήκες.
- Δίνει πολλές επιπλέον παροχές. Ο μισθός δεν είναι το μόνο που πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν του ο εργαζόμενος στον τουρισμό. Σημαντική είναι η κάλυψη εξόδων διαμονής, διατροφής και μετακίνησης κατά την εργασία ενός ξενοδοχοϋπαλλήλου σε έναν άλλο τόπο από αυτόν της διαμονής του, καθώς και επιπλέον παροχές όπως εκπτωτικά κουπόνια, ιδιωτική ασφάλιση, μεγάλες εκπτώσεις σε διαμονή στις εγκαταστάσεις πολυτελών ξενοδοχείων και πολλά άλλα που περιλαμβάνονται συχνά στην προσφορά μιας θέσης.
- Σε βοηθά να εξελιχθείς. Αρκετοί εργοδότες στον Κλάδο παίρνουν σημαντικές πρωτοβουλίες για την περαιτέρω εκπαίδευση και εξέλιξη των εργαζομένων τους. Για παράδειγμα ξενοδοχειακοί Όμιλοι εφαρμόζουν ολοκληρωμένες ακαδημίες όπως η Sani/Ikos Leadership Academy, η HotelBrain Academy κ.ά.
Το να δουλεύεις στον τουρισμό θα σε «γεμίζει» και θα σου προσφέρει αρκετές ευκαιρίες, παρ’ όλα αυτά, όπως όλα τα επαγγέλματα, έχει τις δυσκολίες του:
>Εποχικότητα. Σε πολλά είδη τουρισμού και ανάλογα με το μέρος του κόσμου στο οποίο δραστηριοποιείσαι υπάρχουν peak seasons και low seasons. Πράγμα που σημαίνει ότι σε κάποιες περιπτώσεις το επάγγελμα δεν δημιουργεί σταθερότητα.
>Ασταθές ωράριο. Aρκετές θέσεις στον τουρισμό δεν έχουν ένα αυστηρό ωράριο 9-5. Μπορεί να χρειάζεται να δουλεύεις σε πιο ευέλικτες/ασταθείς χρονικές συνθήκες.
>Απαιτήσεις πελατών. Θα πρέπει να είσαι έτοιμος/η να αντιμετωπίζεις τυχόν δυσαρέσκειες, απαιτήσεις και προσδοκίες, να μεταστρέφεις μια ατυχή-δυσάρεστη εμπειρία πελάτη σε θετική κ.λπ.
>Φόρτος εργασίας. Σε περιόδους αιχμής, ο φόρτος εργασίας είναι μεγάλος και θα χρειαστεί να έχεις καλή διαχείριση χρόνου και αποθέματα ψυχραιμίας και υπομονής.
>Ανάγκες αειφορίας. Μια από τις σύγχρονες δυσκολίες του κλάδου είναι ότι πρέπει να εφαρμόζονται συγκεκριμένες βιώσιμες πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος, και για την γενικότερη εταιρική κοινωνική ευθύνη των τουριστικών επιχειρήσεων.
>Μετακίνηση. Σε πολλές περιπτώσεις θα χρειαστεί να μεταφερθείς από τον τόπο μόνιμης διαμονής σου σε κάποιο νησί ίσως. Παρ’ όλο που συνήθως παρέχεται διαμονή από τον εργοδότη, η μετάβαση και η απομάκρυνση από τα οικεία πρόσωπα μπορεί να είναι μια επιπλέον δυσκολία.
Ελλάδα
- Τουριστικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιά
- Διοίκησης Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
- Διοίκησης Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Πατρών
- Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
- Τουρισμού, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Κύπρος
- Διοίκηση Ξενοδοχείων, Τουρισμού και Οργάνωση Εκδηλώσεων, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Διοίκησης Ξενοδοχείων και Τουρισμού, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Διοίκησης Επιχειρήσεων Τουρισμού, Αναψυχής και Οργάνωσης Εκδηλώσεων, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Οι απόφοιτοι μπορούν να χτίσουν την καριέρα τους ως στελέχη ή ελεύθεροι επαγγελματίες σε κάθε πτυχή της τουριστικής βιομηχανίας.
Για παράδειγμα μπορούν να εργάζονται:
• Σε τουριστικές επιχειρήσεις, όπως σε ξενοδοχεία, αεροπορικές εταιρείες, ακτοπλοϊκές εταιρείες, ταξιδιωτικά πρακτορεία (φυσικά και διαδικτυακά), σε εταιρείες διοργάνωσης συνεδρίων και εκδηλώσεων, σε τεχνολογικές startup τουρισμού όπως η Workathlon αλλά και αλλού. Θα είναι ικανοί να συμβάλουν σε κάθε τομέα όπως στους τομείς οργάνωσης και διοίκησης, marketing, πωλήσεις τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και στελέχωσης ανθρώπινου δυναμικού τουριστικών επιχειρήσεων.
• Στον δημόσιο τομέα, όπως στο Υπουργείο Τουρισμού, στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) και σε λοιπούς φορείς όπως η Marketing Greece κ.ά. Επιπλέον, θέσεις για αποφοίτους τουρισμού γίνονται διαθέσιμες στα γραφεία τουρισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δήμων και Περιφερειών).
• Ως αυτοαπασχολούμενοι στην τουριστική βιομηχανία, ιδρυτές τουριστικών επιχειρήσεων κ.λπ.
• Σε κλαδικούς φορείς τουρισμού, όπως ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (Σ.Ε.Τ.Ε.), το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (Ξ.Ε.Ε.), ή ο Σύνδεσμος των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (ΗΑΤΤΑ).
• Σε αναπτυξιακές εταιρείες, ως μελετητές και σύμβουλοι τουρισμού και θεμάτων τουριστικής ανάπτυξης.
• Σε εταιρείες συμβούλων με εξειδίκευση στην Τουριστική Βιομηχανία.