Όταν τον κυνηγάμε, όλο μας φεύγει. Όταν μας κυνηγάει αυτός, του ξεφεύγουμε εμείς. Ο χρόνος είναι πολύ μυστήριο πράγμα. Το επεσήμανε ο Αινστάιν στη θεωρία της σχετικότητας, το επεσήμανε ο Προυστ στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», το επεσήμανε και η μαμά μας όταν μας έλεγε: «Παιδί μου αύριο δίνεις διαγώνισμα και δεν έχεις διαβάσει τίποτα – τι κάνεις όλη μέρα;!».

Κι αν αμφισβητεί κανείς τον Αϊνστάιν και τον Προυστ, τη μαμά δεν την αμφισβητεί κανένας. Έχεις παρατηρήσει κάτι περίεργο; Όταν έχουμε να ολοκληρώσουμε μια εργασία (π.χ. διάβασμα για εξετάσεις, μια πτυχιακή, μια διπλωματική ή ένα project δουλειάς), η εργασία επεκτείνεται μέχρι να χρησιμοποιηθεί όλος ο χρόνος που υπάρχει για την ολοκλήρωσή της. Είτε έχεις δύο ώρες περιθώριο για να τελειώσεις κάτι, είτε δύο εβδομάδες, συνήθως το τελειώνεις στην εκπνοή του χρόνου – ή και μερικές φορές μετά την εκπνοή!

Το παρατήρησε πρώτος ο Βρετανός ιστορικός Cyril Northcote Parkinson, διατυπώνοντας τον «νόμο του Πάρκινσον». Σύμφωνα με τον νόμο αυτό «η δουλειά επεκτείνεται έτσι ώστε να καλύψει τον διαθέσιμο χρόνο». Κάθε ένας από εμάς που έτρεξε τελευταία στιγμή να παραδώσει στο Πανεπιστήμιο μια εργασία, παρά το γεγονός ότι η ανάθεση είχε γίνει μήνες πριν, και τελικά ξενύχτησε γράφοντάς τη και πήγε στη Σχολή με μάτια κατακόκκινα, ξέρει τι εννοούμε.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Οι έρευνες που γίνονται σε θέματα διαχείρισης χρόνου, δείχνουν πως όταν μας δίνεται μια εργασία, σκεφτόμαστε πόσο χρόνο έχουμε διαθέσιμο για να ολοκληρώσουμε την εργασία αντί για το πόσο χρόνο χρειαζόμαστε πραγματικά. Αυτό το mindset, αυτή η νοοτροπία, μας σαμποτάρει πάρα πολύ στο να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τον χρόνο μας και να αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας.

«Παραβαίνοντας» τον νόμο

Πολύ νερό έχει τρέξει στον μύλο της αποτελεσματικής αξιοποίησης χρόνου από τότε που διαπιστώθηκε αυτή η μαύρη τρύπα που μας ρουφάει μέσα της. Υπάρχει τρόπος να ξεφύγουμε από τη νομοτελειακή χρήση όλου του διαθέσιμου χρόνου; Οι ειδικοί λένε ότι το μυστικό είναι να καταλάβουμε ότι τα deadline (δηλαδή οι προθεσμίες), ενώ για πολλά χρόνια θεωρούνταν μια φανταστική επινόηση, τελικά ίσως και να μην είναι. Δεν εννοούμε ότι πρέπει να αγνοούμε τα deadline και να τα ξεπερνάμε. Εννοούμε ότι πρέπει να αρχίσουμε όλοι να υπολογίζουμε τον χρόνο που χρειάζεται μια εργασία, με βάση την πραγματική δυσκολία της και όχι με βάση την προθεσμία που έχουμε μπροστά μας. Όπως ακριβώς οδηγηθήκαμε στο να γίνει νόμος η έμφυτη ροπή μας προς τη διαστολή του χρόνου, έτσι ακριβώς μπορούμε να παραβούμε ή να αψηφήσουμε και τον νόμο.

Ποιο είναι το όφελος

Βάζοντας τις επίσημες προθεσμίες σε δεύτερη μοίρα, αρχίζουμε να αξιολογούμε πιο εύστοχα το πόση ώρα χρειάζεται το κάθε τι για να γίνει (άσε που όσο πιο συχνά κάνεις κάτι, τόσο καλύτερος/η γίνεσαι σε αυτό και ως εκ τούτου τόσο λιγότερο χρόνο σου παίρνει). Σιγά-σιγά αρχίζεις να θέτεις πιο ρεαλιστικά χρονικά πλαίσια στον εαυτό σου, καταπολεμάς την αναβλητικότητα και τελικά σου μένει χρόνος για να χαλαρώσεις, να δεις την αγαπημένη σου σειρά στο Netflix ή να αναλάβεις μια επιπλέον εργασία.

Τις μικρές χαρές από την παραβίαση του νόμου του Πάρκινσον έχουν ήδη αρχίσει να τις εκτιμούν στα εργασιακά περιβάλλοντα. Στα meetings (που ανέκαθεν διαρκούσαν ατελείωτες ώρες), πλέον δεν λένε «θα κρατήσει τόσες ώρες». Λένε «θα λύσει το τάδε θέμα». Γίνεται έτσι μια έξυπνη μετατόπιση στόχου. Στην ίδια λογική, κάποιες εταιρείες έχουν δει ότι δεν χρειάζονται αναγκαστικά πέντε εργάσιμες μέρες οκταώρου για να βγει η δουλειά. Αρχίζουν να αξιολογούν την έννοια της εργατικότητας (πόσο εργατικοί είμαστε δηλαδή), όχι με βάση το πόσες ώρες καθόμαστε σε ένα γραφείο, αλλά με βάση το τι αποτελέσματα φέρνουμε. Η έννοια του χρόνου που μετά τη βιομηχανική επανάσταση είχε γίνει κυρίαρχη (μέχρι και τυραννική), έχει αρχίσει να «ξεφουσκώνει».  Και μαζί της παρασύρει ευτυχώς και όλη την παθογένεια του στρες: καιρός ήταν. Μπορεί ακόμα να πειραματιζόμαστε, αλλά τουλάχιστον είμαστε σε καλό δρόμο.

---

Συντάκτης: Δημήτρης Φαλλιέρος

Εικόνα: Unsplash