Φτιάξαμε ένα ανεπίσημο savoir vivre για μελλοντικούς και τωρινούς φοιτητές, που θα κάνει τη φοιτητική ζωή σου λίγο πιο όμορφη.

Λίγα νεύρα, απαξίωση, λίγη απογοήτευση από χαμένες εξεταστικές, λίγη ένταση ή κούραση από το άγχος, από τις αντιπαραθέσεις για τα κρατικά και μη κρατικά πανεπιστήμια, από την απότομη «ενηλικίωση». Πράγματα που μπορεί να δημιουργήσουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που απειλεί να σαμποτάρει τη συμπεριφορά σου, σε μια εποχή που η (καλή) συμπεριφορά είναι το βασικό στοιχείο που θα σε βοηθήσει να ξεχωρίσεις από το πλήθος. Αξίζει να τη διακινδυνεύσεις; Οι κοινωνικές νόρμες εξελίσσονται οπότε το τι θεωρείται ευγενές και τι όχι ακολουθεί όχι μόνο τις επιταγές της ορθής κρίσης αλλά και της εποχής. Μαζέψαμε τις σημερινές παγίδες και αντίστοιχα τους άτυπους κανόνες φοιτητικών καλών τρόπων.

#1 Online παρουσία: σκέψου ότι δεν είσαι ορατός/η μόνο μέσα στην αίθουσα αλλά και στα social media σου. Αν ξεσπαθώνεις, κράζεις και βρίζεις εκεί, δεν βοηθάς την ακαδημαϊκή σου εικόνα. Η κυβερνοεπιθετικότητα γυρνάει πάντα μπούμερανγκ.

#2 Πρόσωπα άλλων: αν κάνεις στόρι ή κάνεις TikTok μέσα από τη σχολή πρόσεχε να μη φαίνονται άλλοι άνθρωποι.

#3 Χρησιμοποίησε… ορθά την πολιτική ορθότητα. Η πολιτική ορθότητα, το να προσέχουμε δηλαδή τι όρους χρησιμοποιούμε, μπορεί να γίνει ευλογία αλλά και κατάρα. Εμείς δεν λέμε να το παρακάνεις (στο Στάνφορντ εκδόθηκε λίστα με απαγορευμένες λέξεις), αλλά να φιλτράρεις λίγο καλύτερα τις λέξεις σου για να μην προσβάλλεις άθελά σου ανθρώπους. Σκέψου συμπεριληπτικά, χωρίς έμφυλα ή άλλα στερεότυπα (εθνοτικά, μειονοτήτων, lgbt+ κ.λπ.). Τόσο απλό. Εμείς είμαστε αυτοί που κάποια στιγμή το κάναμε πολύπλοκο.

#4 Αν τύχει να προσβάλεις, ζήτα ένα συγγνώμη. Ακόμα πιο ιερή από την πολιτική ορθότητα είναι η συνειδησιακή ορθότητα.

#5 Πρόσεχε τι θεωρείς αστείο. «Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται απ’ αυτό που θεωρεί αστείο», είχε πει ο Γκαίτε, και είχε πολύ δίκιο. Ένας καθηγητής με ένα τικ, ένας συμφοιτητής που κομπιάζει σε μια παρουσίαση, μπορεί οριακά να σου προκαλέσουν γέλιο, αλλά καλό είναι να το συγκρατήσεις. Γέλα με τα προσωπικά σου «ελαττώματα» περισσότερο, ο αυτοσαρκασμός είναι διαχρονικά υπέροχος.

#6 Μοιράσου τις σημειώσεις σου. Αν έχεις κρατήσει σημειώσεις από ένα μάθημα και κάποιος/α σου τις ζητήσει ευγενικά μην τις αρνηθείς. Αν όμως θεωρήσεις ότι κάποιος το παρατραβάει και σε εκμεταλλεύεται, πες χιουμοριστικά ότι έχεις βάλει πλέον «τιμοκατάλογο» για τις σημειώσεις.

#7 Όταν ζητάς κάτι, ενδιαφέρσου πρώτα για τον άνθρωπο. Το ξεχνάμε μερικές φορές ότι το να ρωτήσεις «πώς είσαι» ή να συζητήσεις λίγο για τα νέα του άλλο ανθρώπου, είναι βασικό σημάδι ευγένειας.

#8 Παίξε «ομαδικά». Στις ομαδικές εργασίες κ.λπ. φρόντισε να δείχνεις ότι σέβεσαι τον χρόνο και τον κόπο των υπολοίπων. Πρόσεξε να μην αργείς στις συναντήσεις, να συμβάλλεις ισόποσα, και να μην «καπελώνεις» τους άλλους.

#9 Καλοί τρόποι στις γραπτές εργασίες: ανάφερε με εγκυρότητα τις πηγές, μη βγάζεις πράγματα από το κεφάλι σου, μείνε μακριά από τη λογοκλοπή και σεβάσου θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

#10 Τείνε χείρα βοηθείας. Αν δεις κάποιον/α πιο αδύναμο μαθησιακά, πιο εσωστρεφή, πιο περιθωριοποιημένο/η, κάνε το πρώτο βήμα και βοήθησε.

#11 Μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους. Αν οι βαθμοί και οι επιδόσεις σου υπερτερούν των άλλων φοιτητών, μην το επιδεικνύεις, κανείς δεν εκτιμά την αλαζονεία. Αν οι επιδόσεις σου είναι χαμηλότερες, μη γκρινιάξεις, φτιάξ’ τες.

#12 Όταν κάποιος/α σου κάνει μια «φοιτητική χάρη», πρότεινε να ανταποδώσεις. Για παράδειγμα, αν σου έδωσε πολύτιμο υλικό για την εξεταστική, πρότεινε την επόμενη φορά να βοηθήσεις εσύ.

#13 Απόφυγε τα beef με καθηγητές. Δεν έχει κανένα νόημα: δεν χρειάζεται να αποδείξεις ότι έχεις δίκιο. Οι σοφοί άνθρωποι δεν θέλουν να έχουν δίκιο, θέλουν να έχουν ηρεμία.

#14 Χρησιμοποίησε σωστά την ψηφιακή ανταλλαγή γνώσεων. Ακόμα και εκπρόσωποι της Gen Z δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν fake news (ώστε να μην τα διαδίδουν) ή να επικοινωνούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ευγένεια και εμπιστευτικότητα. Μην είσαι ένας/μία από αυτούς/ες. 

Το να κινείσαι στην τροχιά των «καλών τρόπων» δεν είναι κλισέ, είναι ένα δια βίου μάθημα, που σίγουρα θα σε βοηθήσει να δημιουργήσεις ισχυρές σχέσεις μέσα και έξω από τη Σχολή σου, και να ενισχύσεις την ομαλή αποφοίτηση και σταδιοδρομία σου. Ποιους άλλους κανόνες σκέφτεσαι εσύ; Τι άλλο έχεις αντιμετωπίσει;

Κείμενο: Δημήτρης Φαλλιέρος
Εικόνες: Canva & Freepik