Αυτό το κείμενο δεν το έχω γράψει εγώ. Το έχει γράψει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης και εγώ αυτή τη στιγμή είμαι σε έναν λόφο και κυνηγάω πεταλούδες. Φυσικά αστειεύομαι - αν και πολλά πράγματα που μάθαμε όλοι με (πολύ) κόπο να κάνουμε στο Πανεπιστήμιο, πλέον τα κάνει χωρίς (καθόλου) κόπο η τεχνητή νοημοσύνη. Είτε είσαι μαρκετίστας, λογιστής, designer, είτε δικηγόρος, αναλυτής, μηχανικός, το ενδεχόμενο να υποβιβαστεί η αξία της γνώσης αλλά και της τεχνογνωσίας σου στο μέλλον, έχει περάσει από το μυαλό σου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, το μέλλον είναι ήδη εδώ. Τα κείμενα (καλή ώρα) κάποιες φορές τα γράφει το ChatGPT. Στην παραγωγή, πολλές εργασίες πλέον διενεργούνται ρομποτικά. Αρχιτεκτονικά σχέδια γίνονται με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.

Ας δούμε μερικές εκτιμήσεις

Ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο City του Λονδίνου, Σωτήρης Γεωργαντάς εκτιμά ότι το 60% των επαγγελμάτων θα επηρεαστούν από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Παράλληλα 2.000 στελέχη επιχειρήσεων παγκοσμίως ρωτήθηκαν σε έρευνα της Adecco και το 41%, δήλωσε ότι προβλέπει μείωση του εργατικού δυναμικού της εταιρείας τους λόγω της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Ειδικότητες που μπορεί να απειλούνται

Το ποιες ειδικότητες απειλούνται περισσότερο, διαφοροποιείται ανάλογα με το ποιο ΜΜΕ ή ποιος φορέας κάνει την «πρόβλεψη». Σε γενικές γραμμές όμως, και βλέποντας τι δηλώνεται στα διεθνή forums, τα επαγγέλματα που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση είναι οι προγραμματιστές, οι γραφίστες, οι μαθηματικοί, οι λογιστές, οι διερμηνείς, οι επαγγελματίες εξυπηρέτησης, οι συντάκτες αλλά και βοηθητικά επαγγέλματα του κλάδου της νομικής. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει κώδικα, να δώσει απαντήσεις (όχι πάντα σωστές), να αναλύσει και να διοχετεύσει δεδομένα και πληροφορία. Όμως -και εδώ είναι το μυστικό- υστερεί στην κριτική σκέψη, στις ποικίλες μορφές δημιουργικότητας, στην ενσυναίσθηση, στην κοινωνική αντίληψη. Μη βλέπεις που η Σοφία, το γνωστό ρομπότ που ήρθε και στην Ελλάδα πριν λίγο καιρό, μπορεί να το «παίξει» στενοχωρημένη και χαρούμενη. Στην πραγματικότητα μπορεί απλώς να αναπαράγει εκφράσεις προσώπου κατά παραγγελία χωρίς να διαισθάνεται ή να συνδέεται συναισθηματικά.

Η Σοφία (Sophia), το ρομπότ της τεχνητής νοημοσύνης. Φωτογραφία: Hanson Robotics

Ποια επαγγέλματα είναι πιο «ασφαλή»

Ερευνητές από την Ελβετία με επικεφαλής τον ειδικό της τεχνητής νοημοσύνης Dario Floreano, λένε ότι τα πιο «ασφαλή» επαγγέλματα προς το παρόν είναι τα επαγγέλματα Υγείας. Σε αντίστοιχες λίστες, θα βρεις ως ασφαλέστερα επαγγέλματα όπως οι σύμβουλοι, οι εκπαιδευτικοί, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι καλλιτέχνες κ.ά. Αν θες να δεις για πλάκα πόσο ασφαλείς είναι οι σπουδές και το επάγγελμά σου υπάρχει μια κατάταξη που έφτιαξε το EPFL, το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας της Λοζάνης.

Τελικά θα μας εκτοπίσουν οι μηχανές;

Ακόμα και για τα επαγγελματικά πεδία που θεωρούνται πιο ευάλωτα, δύσκολα η AI θα υποκαταστήσει όλο το εύρος της δουλειάς. Στα περισσότερα επαγγέλματα, ακόμα και αν συμβεί πραγματική επέλαση της AI, ο αυτοματισμός θα αναλάβει μόνο μέρος των αρμοδιοτήτων. Θα αναλάβει κυρίως ό,τι αυτοματοποιείται (γι’ αυτό μιλάμε για αυτοματισμό) και θα αφήσει σε εμάς τους ανθρώπους τις πιο περίπλοκες διεργασίες νοημοσύνης. «Η ανθρώπινη ευφυΐα είναι εκπληκτικά περίπλοκη», παραδέχεται ακόμα και η Σοφία. Η καθημερινή εφαρμογή της generative AI (ChatGPT κ.λπ.) το επιβεβαιώνει, καθώς τα σφάλματα στις αποκρίσεις δείχνουν ότι υπάρχουν αρκετά κενά ακόμα.

Αν φοβάσαι ότι η Generative AI θα σου κλέψει τη δουλειά, αρκεί να της βάλεις μια μικρή τρικλοποδιά και να δεις τι θα απαντήσει.

Τα καλά νέα

Οι πιο αισιόδοξοι του ακαδημαϊκού και επιχειρηματικού κόσμου τονίζουν: δεν υπάρχει «πόλεμος» με την τεχνητή νοημοσύνη. Μάλλον πρέπει να το δούμε ως «συνεργασία». Στο χέρι μας είναι να δούμε ποιες από τις αρμοδιότητές μας αυτοματοποιούνται και να τις αναθέσουμε στην AI. Τελικά -ανεξαρτήτως επαγγέλματος- θα επιβιώσουν στον εργασιακό στίβο όσοι καταφέρουν να αναπροσαρμόσουν τις δεξιότητές τους. Όσοι «αγκαλιάσουν» το ανθρώπινο στοιχείο τους. Όσοι αντιληφθούν πού υπερτερούμε ως άνθρωποι και εστιάσουν εκεί. Να μη λείψει το όραμα – αυτό είναι το ζητούμενο. Ας λέμε εμείς τι χρειαζόμαστε και ας εκτελεί η AI. «Τα ρομπότ μπορούν να χορέψουν», όπως είπε ο καθηγητής D. Runciman, «αλλά χρειάζονται ακόμα ανθρώπους χορογράφους για να φαίνονται πειστικά».

…………………………….
Κείμενο: Δημήτρης Φαλλιέρος