Μια συζήτηση για την έλλειψη αυτοπεποίθησης και τη βιασύνη προς το αποτέλεσμα.

Κάθε φορά που πας να κάνεις έναν δρασκελισμό προς τα εμπρός στη ζωή σου, δύο δυνάμεις μπορούν να σε σαμποτάρουν: η (ψευδής) εντύπωση ότι δεν έχεις ισόποσες προοπτικές με τους άλλους, και η (παραπλανητική) προσήλωση στο αποτέλεσμα χωρίς να αναλογίζεσαι τα βήματα που θα σε οδηγήσουν σε αυτό. Με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, μιλήσαμε με μια νέα επαγγελματία, που ήταν πρόσφατα στη δική σου θέση, ψάχνοντας πώς θα κάνει το βήμα προς τα εμπρός, και πλέον εργάζεται ως Freelance Talent Manager και Recruiter. «Η έλλειψη αυτοπεποίθησης και ο προσανατολισμός στο αποτέλεσμα» μας λέει η Ασπασία Γκότση, «είναι τα δύο βασικά προβλήματα που έχουμε οι περισσότεροι. Τοποθετώ τα προβλήματα στο εσωτερικό του ατόμου γιατί γενικά είμαι θερμή υποστηρίκτρια του ότι δεν υπάρχει κάτι που κάποιος δεν μπορεί να κάνει. Οπότε παίρνω δεδομένο πως όλα είναι εφικτά (ίσως για κάποιους με πιο αργό ρυθμό), αλλά όλα είναι εφικτά».

Με αφορμή αυτή την αισιόδοξη ματιά συζητάμε λίγο για το πώς ο φόβος της απόρριψης μάς κάνει όλους να μην τολμάμε.

«Δεν θα κάνω αίτηση, σιγά μην με πάρουν», «Υπάρχουν τόσοι, σιγά μην διαλέξουν εμένα», «Δεν μπορώ να ζητήσω αύξηση γιατί δεν έδωσαν σε κανέναν». Η απάντηση της Ασπασίας όταν κάποιος διακατέχεται από μια παρόμοια ηττοπάθεια είναι χιουμοριστική, του τύπου: «Ναι δίκιο έχεις, σώσε αυτόν που θα δει την αίτησή σου». Κάπως έτσι οι άνθρωποι ενεργοποιούνται. 

Ο προσανατολισμός στο αποτέλεσμα, από την άλλη, δημιουργεί μια παγίδα. Βλέπουμε π.χ. κάποιον/α πετυχημένο/η και νομίζουμε ότι η επιτυχία ήρθε με την πρώτη. Μετά συγκρίνουμε αυτή την επιτυχία με τη δική μας θέση και νιώθουμε λιγότερο ικανοί. «Δεν είναι έτσι» σημειώνει η Ασπασία. «Δυστυχώς δεν λαμβάνουμε υπόψη τη διαδικασία, δεν ξέρουμε πόσα άκυρα έφαγε κάποιος/α για να φτάσει εκεί, και γι' αυτό προτείνω να σκεφτόμαστε όπως οι αθλητές. Ο Τεντόγλου δεν πήδηξε στα 8,60 μέτρα με το πρώτο του άλμα, έκανε προπόνηση (που δεν του αρέσει κιόλας) και ξανά και ξανά, και τότε πέτυχε το αποτέλεσμα. Ας μην κοιτάμε μόνο το τέλος, ας δούμε τη διαδικασία και την πορεία, και ας μην ξεχνάμε να λέμε στο εαυτό μας σε κάθε βήμα και ένα μπράβο».

Η ταχύτητα της τεχνολογίας
Η κουβέντα μας πηγαίνει στην τεχνολογία, και η Ασπασία ως απόφοιτη του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών μού λέει ότι ίσως αυτό είναι το στοιχείο στο οποίο υπερτερούν οι νέοι αλλά και το στοιχείο που τους σαμποτάρει. «Οι νέοι έχουν γεννηθεί ενώ υπήρχε smartphone και έχουν τη δυνατότητα ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο μέρος του κόσμου να γράψουν ένα “how is it to be a lawyer” και να βρουν βιντεάκια από διαφορετικούς ανθρώπους που λένε την εμπειρία τους. Ταυτόχρονα όμως προσπαθούν να εξελιχθούν με τον ρυθμό που εξελίσσεται η τεχνολογία και αυτό είναι αδύνατο γιατί ο άνθρωπος δεν είναι μηχανή! Το TikTok βγήκε πριν 4 χρόνια και έχει εξελιχθεί ραγδαία, το ChatGPT έκανε την ευρεία εμφάνισή του στο τέλος του 2022, όμως ένα νέο άτομο σε δύο χρόνια δεν μπορεί να έχει “αναβαθμιστεί” 4 φορές!». Υπάρχει αυτή η ψευδαίσθηση των γρήγορων ρυθμών, τους οποίους κανένας μεμονωμένος άνθρωπος δεν μπορεί να έχει.

Μεταπτυχιακό ή εργασία;
Το δίλημμα μεταπτυχιακό ή εργασία απασχολεί την πλειονότητα ίσως των ανθρώπων που τελειώνουν ένα προπτυχιακό πρόγραμμα. Είναι άστοχο να επιλέξεις ένα από τα δύο, επειδή θες να ξεφύγεις από την άλλη επιλογή. Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν μεταπτυχιακό για να αποφύγουν τις ευθύνες της αγοράς εργασίας, ή έστω για να τις καθυστερήσουν. Και άλλοι που επιλέγουν να εργαστούν για να μην μπουν σε διαδικασία νέων σπουδών, που μπορεί να είναι απαιτητικές. Συμφωνούμε με την Ασπασία, πως όποιο και αν είναι το κίνητρο, είναι σημαντικό, πριν από οποιαδήποτε απόφαση, να δίνουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας να ξεκουραστεί και να δει από απόσταση το επόμενο βήμα. Και σίγουρα «να μην υποκύπτουμε στο peer pressure» τονίζει η Ασπασία, δεν έχει σημασία τι κάνουν οι φίλοι μας αλλά το τι θέλουμε πραγματικά να κάνουμε εμείς. Σε κάθε περίπτωση, είτε επιλέξουμε δουλειά είτε μεταπτυχιακό, το κλειδί είναι -όπως είπαμε- να μην αγνοούμε τη διαδικασία, να διεκδικήσουμε αυτό που θέλουμε (άλλωστε η μόνη περίπτωση να έχουμε 0% πιθανότητες είναι να μην διεκδικήσουμε τίποτα), και να το ευχαριστηθούμε από το πρώτο βήμα ως το τελευταίο.

Δημήτρης Φαλλιέρος (Δημοσιογράφος, απόφοιτος τμήματος Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού Παντείου, συνεργάτης Eduguide) & Ασπασία Γκότση (Talent Management Freelance Consultant, απόφοιτη Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, ΟΠΑ, αυτοαπασχολούμενη και συνεργάτιδα UNIPERFECT)